Τα Εισόδια της Θεοτόκου. Αυτήν την γιορτή στο Άγιο Όρος την ονομάζουν «η καλογερική της Παναγίας».

…Αδελφέ μου, άμα βρεθείς στο Χιλανδάρι, το αγαπημένο μας, σήκωσε τα μάτια σου επάνω από τον δεξιό χορό, και συγχόρευσε με τους καλογήρους και δες εκεί την παρέα της μικρής Μαρίας, και τους γονήδες της και τον αρχιερέα. Και, κύτα, να ενθουσιαστείς. Και να ζήσεις και σύ, έστω γιά λίγο, μέσα στα άγια των αγίων του κόσμου, αυτού του ψεύτικου ντουνιά, στον ιερόν Άθωνα, στο Περιβόλι της, στο Άγιο Όρος.

Και να θυμάσαι. Η Κυρία Θεοτόκος είναι η ανακαίνισή μας.

Από το άρθρο του Αρχιμ. Πορφυρίου, Ηγουμένου Ι.Μ. Τιμίου Προδρόμου Βέροιας, το οποίο μπορείτε να διαβάσετε εδώ: http://www.romfea.gr

Η απλότητα ενός μεγάλου

                           

                                 Ο τάφος τού, πατριάρχη των Σέρβων, Παύλου του απλού

                                   «Θα με ξεχάσουν; Καθόλου δεν εκπλήσσομαι γι’ αυτό!
Τόσες φορές με ξέχασαν, πληθώρα …;
Χίλιες φορές βρισκόμουνα σε τάφο ανοιχτό
Που ίσως βρίσκομαι και τώρα.
Η μούσα έχει κουφαθεί και τυφλωθεί,
Σα σπόρος έλιωσε μέσα στη γη
Να ξαναζωντανέψει στον αιθέρα το γαλάζιο
Σαν Φοίνιξ, απ’ την τέφρα, να υψωθεί.»

                                        Ποίημα της  Άννας Αχμάτοβα

Εισόδια της Θεοτόκου, η γιορτή της νοεράς ησυχίας…

 

   …ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς είναι κυρίως ο υπέρμαχος της ησυχίας,….

Αυτός έκανε, με την Χάρη του Χριστού, αγώνες για την κατοχύρωση αυτής της μεθόδου καθάρσεως της καρδιάς και των λογισμών, που είναι απαραίτητη προϋπόθεση γνώσεως και κοινωνίας με τον Θεό.

Σε λόγο του στα Εισόδια της Υπεραγίας Θεοτόκου ομιλεί για την ησυχαστική ζωή.

 Είναι χαρακτηριστικό ότι ο αγιορείτης άγιος, μιλώντας από την πείρα του, παρουσιάζει την Παναγία τύπο της νοεράς ησυχίας, αφού μέσα στα άγια των αγίων έφθασε στην κοινωνία με τον Τριαδικό Θεό, δια της ησυχίας.

  Γράφει ότι δεν μπορούμε να φθάσουμε στον Θεό και κοινωνήσουμε μαζί Του, αν δεν καθαρθούμε και αν δεν καταλείψουμε τα αισθητά και τις αισθήσεις και αν δεν ανεβούμε πάνω από τους λογισμούς και τους συλλογισμούς και την ανθρώπινη γνώση και από όλη την διάνοια.

  Αυτό ακριβώς έκανε και η Παρθένος. Ζητούσα η Παρθένος αυτήν την κοινωνία με τον Θεό, «την ιεράν ησυχίαν ευρίσκει χειραγωγόν ησυχίαν την νου και κόσμου στάσιν, την λήθην των κάτω, την μύστιν των άνω, την των νοημάτων επί το κρείττον απόθεσιν αύτη πράξις ως αληθώς, επίβασις της ως αληθώς θεωρίας ή θεοπτίας, ειπείν οικειότερον ή μόνη δείγμα της ως αληθώς ευεκτούσης ψυχής».

 Στην συνέχεια περιγράφει ο άγιος ότι οι αρετές είναι φάρμακα για τις ασθένειες της ψυχής για τα πάθη, αλλά η θεωρία είναι «της υγιαινούσης ο καρπός, οίόν τι τέλος ούσα και είδος θεουργόν». Η ψυχή, με άλλα λόγια, θεραπεύεται δια των αρετών, αλλά θεραπευομένη ενώνεται με τον Θεό δια της θεωρίας, στην οποία οδηγεί η αγωγή της ησυχίας. «Δι’ αυτής (της θεωρίας) θεοποιείται άνθρωπος, ου της από των λόγων ή της των ορωμένων στοχαστικής αναλογίας, αλλά της από της καθ’ ησυχίαν αγωγής».

Με την μέθοδο αυτή της ορθοδόξου ησυχίας και αγωγής θεραπευόμαστε, «απολυόμεθα των κάτω και συννεύομεν προς τον Θεόν» και με διαρκείς δεήσεις και προσευχές «θίγομέν πως της αθίκτου και μακαρίας φύσεως εκείνης. Και ούτως αυτοίς ανακραθέντος απορρήτως υπέρ αίσθησιν και νουν φωτός, εν εαυτοίς ως εν εσόπτρω θεωρούσι τον Θεόν οι την καρδίαν δι’ ιεράς ησυχίας καθαρθέντες».

Τα κύρια χαρακτηριστικά σημεία του λόγου αυτού του αγιορείτου αγίου είναι ότι με την μέθοδο της ορθοδόξου αγωγής, που είναι ουσιαστικά μέθοδος της νοεράς ησυχίας, καθαρίζουμε την καρδιά και τον νου μας και δι’ αυτού του τρόπου ενωνόμαστε με τον Θεό. Αυτή είναι η μόνη μέθοδος προσψαύσεως του Θεού και κοινωνίας μαζί Του.

 

απόσπασμα κειμένου του μητροπολίτου Ναυπάκτου π.Ιεροθέου Βλάχου

η φωτογραφία από μυκονιάτικο παρεκκλήσι.

http://filokalia.tk/

 

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ

 

Γέροντα  Σωφρονίου (Σαχάρωφ)

Εν αρχή ην ο Λόγος, και ο Λόγος ην προς τον Θεόν, και Θεός ην ο λόγος… πάντα δι’ Αυτού εγένετο» (Ιωάν. α’ 1 και 3).

Η ανθρωπίνη γλώσσα προορίζεται διά την έκφρασιν πραγματικοτήτων διαφόρων επιπέδων: του βιοτικού επιπέδου των φυσικών αναγκών· του παραπλησίου αυτού, και όμως διακρινομένου απ’ αυτού, των πρωτογόνων ψυχικών αισθημάτων και παθών· του της γλώσσης της πολιτικής δημαγωγίας· του της επιστημονικής γλώσσης, της φιλοσοφικής, της γλώσσης της ποιήσεως· εν τέλει του της υψίστης πασών: της γλώσσης της Θείας Αποκαλύψεως, της προσευχής, της θεολογίας και των άλλων σχέσεων μεταξύ Θεού και ανθρώπων: της Λειτουργικής.

Η αφηρημένη γνώσις περί του είναι έχει μεταφυσικάς ρίζας, εις τούτο αναφέρεται η επιστήμη, η φιλοσοφία, και πρωτίστως η Θεογνωσία. Οι λόγοι οι εκφράζοντες τα ως άνω υποδειχθέντα είδη γνώσεως, ως και τα Ονόματα του Θεού, προέρχονται εκ της νοεράς σφαίρας, της μεταφυσικής. Ταυτοχρόνως ίδιον αυτών είναι να διεγείρουν εν τω νοΐ και τη καρδία διαφόρους αντιδράσεις, και υπ’ αυτήν την έννοιαν αποτελούν «εξηρτημένα-αντανακλαστικά» φέροντα χαρακτήρα άμεσον, αυτόματον.

ΑΝΕΛΕ ΤΟΥΣ ΠΕΙΡΑΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΠΑΝΤΕΣ ΑΠΟΛΛΥΝΤΑΙ

ΠΕΙΡΑΣΜΟΙ

(“Ανελε τους πειρασμούς και πάντες απόλλυνται”)

Του Αγίου Ισαάκ του Σύρου

==============

 

«Έχοντας πείρα των πολλών επεμβάσεων της θείας συνδρομής στους πειρασμούς, ο άνθρωπος αποκτά επίσης σταθερή πίστη. Απ’ εκεί και έπειτα γίνεται άφοβος και με την άσκηση που έκανε αποκτά θάρρος στους πειρασμούς. Ο πειρασμός ωφελεί τον καθένα…Οι αγωνιστές δοκιμάζονται για να αυξήσουν τον πλούτο τους. Οι οκνηροί δοκιμάζονται για να προφυλαχθούν απ’ ό,τι είναι βλαβερό σ’ αυτούς. Οι νυσταλέοι δοκιμάζονται, για να παρασκευαστούν για αγρυπνία. Εκείνοι που βρίσκονται μακριά δοκιμάζονται για να μπορέσουν να πλησιάσουν τον Θεό. Αυτοί που είναι του Θεού, δοκιμάζονται για να εισέλθουν με παρρησία στον οίκο του…Δεν υπάρχει κανένας άνθρωπος που να μην αισθάνεται συνθλιμμένος τον καιρό της άσκησής του. Και δεν υπάρχει κανένας άνθρωπος, που να μη βρίσκει πικρό τον καιρό που ποτίζεται με το φαρμάκι των δοκιμασιών. Χωρίς πειρασμούς ο άνθρωπος δεν μπορεί να αποκτήσει ισχυρή κράση…».

ΠΗΓΗ:

Ή Εκκλησία μας πολύ τιμάει την Παναγία μας

Την Παναγία μας πολύ την αγαπάω. Μικρός στο Άγιον Όρος πολύ την λάτρευα. Είχα μια εικονίτσα της Παναγίτσας κάτω απ’ το μαξιλάρι μου. Πρωί και βράδυ την ασπαζόμουνα. Μ’ αυτήν ζούσα νύκτα μέρα. Σ’ αυτήν κατέφευγα, ότι κι αν μου συνέβαινε. Τί να σας πω… Καλύτερα από μάνα. Δεν ήθελα τίποτε’ άλλο. Τα είχα όλα.

 

 

Ή Εκκλησία μας πολύ την τιμάει την Παναγία μας. Την τιμάει και την υμνεί πάνω απ’ όλους τούς αγίους μας. Λέγει ένα τροπάριο:

«Χαίροις μετά Θεόν ή Θεός, τα δευτερεία της Τριάδος ή έχουσα».

Ποιά έχει τα δευτερεία της Αγίας Τριάδος; Ποιά είναι αυτή ή Θεός; Είναι ή Παναγία μας, ή Ύπεραγία Θεοτόκος. Ή Αγία Τριάς πρώτη, δεύτερη ή Παναγίτσα μας. Αυτή τη μεγάλη θέση έχει «ή τιμιωτέρα των Χερουβείμ και ενδοξότερα ασυγκρίτως των Σεραφείμ», ή Μητέρα μας, ή Υπεραγία Θεοτόκος.

 

 

Ή ιερή εικόνα της Βρεφοκρατούσας, το «Άξιον εστί», είναι ή πολιούχος του Αγίου Ορους, «ή έφέστιος των έφεστίων». Τί σημαίνει «έφέστιος»; «Επί την έστίαν». 0ι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν στους εφεστίους θεούς. Στο κέντρο των οικιών ήταν ή εστία, κάτω από την οποία υπήρχαν αγαλματίδια του θεού, πού κανείς δεν μπορούσε να πειράξει. Πάνω απ’ όλους τούς εφεστίους είναι ή Παναγία μας. Κάποτε δίναμε σημασία στους αρχαίους ναούς. Και τώρα μπορούμε να το κάνομε, αλλά, βέβαια, για να βλέπομε πώς λάτρευαν οι αρχαίοι τον Θεό.

 

 

 Αυτό το έκανε και ό ‘Απόστολος Παύλος, πού μίλησε στον  Άρειο Πάγο. Δεν άρχισε να λέγει από την πρώτη στιγμή για τον Θεό, για την Παναγία κ.λπ., αλλά από τη δική τους φαρέτρα πήρε τα βέλη και τα έριχνε στους Αθηναίους, αρχίζοντας από τον άγνωστο Θεό:

«Σταθείς δε ό Παύλος εν μέσω του Αρείου Πάγου εφη άνδρες Αθηναίοι, κατά πάντα ως δεισιδαιμονεστέρους υμάς θεωρώ. Διερχόμενος γαρ και άναθεωρών τα σεβάσματα υμών εύρον και βωμόν έν ω έπεγέγραπτο, «αγνώστω Θεώ». ‘Όν ούν άγνοούντες εύσεβεΐτε, τούτον εγώ καταγγέλλω ύμίν».

Πρέπει απέξω να τα μάθομε αυτά. «Πνεύμα ό Θεός και τούς προσκυνούντας αυτόν έν πνεύματι και άληθεία δεί προσκυνείν». Αυτός είναι το είναι μας, ή πνοή μας.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ. ΛΟΓΟΙ ΠΕΡΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ.

 

http://apantaortodoxias.blogspot.gr/

http://agioritis.pblogs.gr/2013/11/h-ekklhsia-mas-poly-timaei-thn-panagia-mas.html

Ο γέρων Αγάθων (καθηγούμενος της Ι.Μ. Κωνσταμονίτου Αγ. Όρους) απαντά στις ερωτήσεις μας!

της Παναγιάς της Μεσοσπορίτισσας

Από την πανσπερμία των Αρχαίων Αθηναίων στα φθινοπωρινά «πολυσπόρια» των Νεοελλήνων –

Η  Παναγία η Μεσοσπορίτισσα

Δεν προσκομίζω καμιά νέα θεωρία υποστηρίζοντας ότι  πολλές εορταστικές και τελετουργικές διαδικασίες της λατρείας των τελευταίων χρόνων  της μεταγενέστερης αρχαιότητας παρέμειναν στο χριστιανικό εορτολόγιο και προσαρμόστηκαν προς τις παραδόσεις και το τυπικό της νέας θρησκείας (Χριστούγεννα προς τη γέννηση του Ήλιου, εορτή των Καλανδών-Πρωτοχρονιά, θυσίες ζώων σε πανηγύρια κ.ά.).  Επίσης γιορτές  στον κύκλο  του χρόνου χωρίς  ούτε την χριστιανική επικάλυψη, όπως η Πρωτομαρτιά (χελιδόνισμα, χτύπημα κουδουνιών), η Πρωτομαγιά,  η γιορτή του Λιοτροπιού (24 Ιουνίου, θερινές τροπές του Ήλιου), η πρώτη Σεπτεμβρίου, οι κήποι του Aδωνη και ανάλογα μαγικολατρευτικά έθιμα, οι μεταμφιέσεις του Δωδεκαημέρου και  της Αποκριάς, οι ιεροί  άροτοι (οργώματα) και άλλα έθιμα που συνοδεύουν την αρχή ή το τέλος της σποράς, του  θερισμού και του αλωνισμού, λείψανα οργιαστικών λατρειών (Αναστενάρια κ.ά.),  η Πολυσπορίτισσα με την πανσπερμία.

Πολλά από τα λατρευτικά έθιμα, όπως ήδη επισημαίνει ο Γ. Μέγας, είναι αγροτικά, με πανάρχαιες ρίζες και αφορούν στην προσπάθεια εξευμενισμού αφ’ ενός και ευχαριστιών αφ’ ετέρου προς τον δαίμονα  της βλάστησης με την προσδοκία της καλής εσοδείας.  Επειδή μάλιστα οι καιρικές συνθήκες δεν είναι σε όλη την Ελλάδα οι ίδιες  η έναρξη των αγροτικών εργασιών, και κυρίως της σποράς, δεν γίνεται συγχρόνως και έτσι τα έθιμα,  κατά  βάσιν ίδια γίνονται σε διαφορετικές ημέρες που απέχουν λίγο μεταξύ τους. Έτσι εξηγείται και το γεγονός ότι η εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου σφραγίζει το τέλος ή αλλού το  μέσον της  σποράς. Έτσι ο λαός τη λέει Αποσπορίτισσα  ή Μεσοσπορίτισσα και τη θεωρεί προστάτρια της σοδειάς (<εισόδια), γι αυτό και «Αποσοδειά» και προς τιμήν της «εισάγει» συμβολικά, κατά  αρχαία συνήθεια (πανσπερμία) στο ναό «πολυσπόρια», η «μπουμπόλια»  ή «μπουσμπουρέλια».  Την παραμονή ή και ανήμερα των Εισοδίων, αλλά και του αγίου  Ανδρέα,  με έσχατο χρονικό  όριο  της αγίας Βαρβάρας (4  Δεκεμβρίου), οι  νοικοκυρές έβραζαν πολλά σπόρια μαζί: σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη, καλαμπόκι, φασόλια, ρεβύθια, κουκκιά  και τα μοίραζαν υπό τύπον κολλύβων στη γειτονιά «για να γίνουν τα σπαρμένα». Από αυτά ένα πιάτο  «εισάγουν» στην εκκλησία, όπου διαβάζεται κατά τη λειτουργία και μοιράζεται  στο εκκλησίασμα.  Ένα μέρος του επιστρέφεται στο  σπίτι. Από αυτό έχουν μερίδιο και τα ζώα, ιδιαίτερα «οι αροτήρες  βόες», «τα καματερά βούγια» και το υπόλοιπο το ρίχνει ο γεωργός στο χωράφι για «να αναπαυθεί ο σπόρος». Αλλού παίρνουν πολυσπόρια  και πάνε στη βρύση για να την ταϊσουν ή να την νίψουν.  Ρίχνουν τα σπόρια στο νερό και λένε: «Όπως τρέχει το νερό να τρέχει το βιό». Κατόπιν παίρνουν νερό και γυρίζουν στο σπίτι. Η  προσφορά  της πανσπερμιάς είχε και τον χαρακτήρα κολλύβων προς τους νεκρούς. Είναι  άλλωστε γνωστό ότι όσπρια είναι το κύριο  φαγητό  των νεκροδείπνων και μνημοσύνων. Οι αρχαίοι εξ άλλου προσέφεραν πανσπερμία στη Δήμητρα και τους Δαίμονες της ευφορίας της γης καθώς και στον ψυχοπομπό Διόνυσο και τις  ψυχές των νεκρών, την τρίτη ημέρα των Ανθεστηρίων, τους λεγομένους Χύτρους, όταν  ήταν ανοιχτός ο Aδης. Αλλά και κατά την εποχή  της συγκομιδής καρπών των δένδρων, που συμπίπτει με τους μήνες Οκτώβριο-Νοέμβριο, τον μήνα Πυανεψιώνα, μοίραζαν κουκκιά.  Η μετάληψη της πανσπερμίας μετέδιδε στους μετέχοντες καλή τύχη. Ο Μ.Nilsson χαρακτηρίζει τη  συνήθεια των πολυσπορίων-πανσπερμίας ένα από τα πιό χαρακτηριστικά παραδείγματα συνέχειας ανά τους αιώνες μιάς λατρευτικής συνήθειας, που ανήκει στο στρώμα της λαϊκής θρησκείας.