Ομοθυμαδόν
Θεοί μεν γαρ μελλόντων, άνθρωποι δε γιγνομένων,
σοφοί δε προσιόντων αισθάνονται.
Φιλόστρατος, Τα ες τον Τυανέα Aπολλώνιον, VΙΙΙ, 7
Οι άνθρωποι γνωρίζουν τα γινόμενα.
Τα μέλλοντα γνωρίζουν οι θεοί,
πλήρεις και μόνοι κάτοχοι πάντων των φώτων.
Εκ των μελλόντων οι σοφοί τα προσερχόμενα
αντιλαμβάνονται.
Η ακοή αυτών κάποτε εν ώραις σοβαρών σπουδών
ταράττεται.
Η μυστική βοή
τούς έρχεται των πλησιαζόντων γεγονότων.
Και την προσέχουν ευλαβείς.
Ενώ εις την οδόν έξω, ουδέν ακούουν οι λαοί.
(Από τα Ποιήματα 1897-1933, Ίκαρος 1984)
Πριν από το θαύμα του χορτασμού των πέντε χιλιάδων ανδρών, ο Χριστός είχε έναν μικρό διάλογο με τον απόστολο Φίλιππο. Τον ρώτησε : «Πόθεν ἀγοράσωμεν ἄρτους ἵνα φάγωσιν οὗτοι;»( Ιωαν.6,5),και εκείνος του απάντησε: «Διακοσίων δηναρίων ἄρτοι οὐκ ἀρκοῦσιν αὐτοῖς ἵνα ἕκαστος αὐτῶν βραχύ τι λάβῃ».( Ιωαν.6,7)
Ο Χριστός τον ρώτησε, όχι γιατί δεν ήξερε τι έπρεπε να κάνει, αλλά «πειράζων αυτόν», δοκιμάζοντας δηλαδή αυτόν και βυθομετρώντας να δει ποια αντίληψη έχει σχηματίσει μέχρι την ημέρα εκείνη για το διδάσκαλό του, απ΄ όσα σημεία και διδάγματα είδε και άκουσε. Σημειώνει ο ευαγγελιστής αυτήν τη συζήτηση, πριν από το μεγάλο σημείο, για τον ίδιο λόγο που όλοι οι ευαγγελιστές σημειώνουν πόσο απιστούν οι μαθητές, όταν πληροφορούνται ότι ο Ιησούς αναστήθηκε.
Αυτές οι ιστορικές λεπτομέρειες φανερώνουν ότι οι μαθητές ούτε την Ανάσταση ούτε αυτό το σημείο περίμεναν. Ο Φίλιππος κάνει υπολογισμούς, ο Ανδρέας λέει ότι τα τρόφιμα που υπάρχουν είναι μηδέν για το πλήθος. Ούτε φαντάζονται το υπερφυσικό γεγονός που θα συμβεί ούτε καμιά προετοιμασία υπάρχει.( Στ. Σάκκος, ερμηνευτικές σημειώσεις εις το κατά Ιωάννην)
Ρωτάει ο άγιος Χρυσόστομος: «Για ποιο λόγο ο Κύριος ρωτάει το Φίλιππο;». Και δίνει την απάντηση ο ίδιος: «Γνώριζε ποιοι από τους μαθητές είχαν ανάγκη από ακόμη περισσότερη διδασκαλία».
Ακόμη, κατά τον άγιο Κύριλλο Αλεξανδρείας: «Για να γυμνάσει στην πίστη το μαθητή».
Και ο άγιος Θεοφύλακτος Βουλγαρίας συμπληρώνει: «Ήθελε να κάνει γνωστό στο Φίλιππο ποια είναι η πίστη που έχει».
Βλέπουμε καθαρά από τα σχόλια των τριών αγίων ερμηνευτών πως ο μαθητής του Χριστού παρουσίαζε έλλειμμα πίστης, παρόλο που έζησε μαζί του συγκλονιστικά θαύματα και άκουσε όλες τις διδασκαλίες του.
Ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας δίνει το χαρακτήρα του Φιλίππου: «Ο Φίλιππος είναι ερευνητικός ως προς τα πνευματικά και φιλομαθής, αλλά δε διαθέτει την οξύτητα, ώστε να μπορέσει να κατανοήσει με ζέση τα θεϊκά πράγματα».
Επιμένουμε κι εμείς ερευνώντας και αναζητώντας αυτόν το δύσκολο καιρό την ενημέρωση, με αγωνία για τα επίκαιρα, που δεν συνδέεται όμως και με τα θεϊκά. Μας κατατρώει η αγωνία, αλλά αντιστεκόμαστε, ο καθένας για δικό του λόγο, χωρίς να αποδεχόμαστε την αλήθεια, την πραγματικότητα: Την ελλιπή πίστη και ελπίδα μας στην αγάπη, στην παντοδυναμία και στην αδιάλειπτη παρουσία του Θεού στη ζωή μας. Μοιάζουμε στο Φίλιππο.
Και σχολιάζει ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας: «Όταν άκουσε (ο Φίλιππος) το “πόθεν ἀγοράσωμεν” τον συνεπήρε αυτομάτως πειρασμός και περιορίστηκε να δει ως μόνο τρόπο λύσης τον διά των χρημάτων».
Ο δε Ζιγαβηνός: «Κοίτα την αδυναμία της σκέψης του Φιλίππου, να μην μπορεί να αντιληφθεί τη δύναμη της θεότητας».
Καθένας μας εξετάζοντας τον εαυτό του ειλικρινά, δεν μπορεί παρά να ομολογήσει πως σκέφτεται όπως ο Φίλιππος. Μας συνεπήρε ο πειρασμός με την οικονομική κρίση. Δείχνουμε αδυναμία και περιθωριοποιούμε αυτό που θα έπρεπε να είναι το κέντρο της καρδιάς μας και της σκέψης μας, δηλαδή η δύναμη του Θεού. Στραμμένοι προς οποιαδήποτε άλλη κατεύθυνση, αποστρεφόμενοι το χέρι που μας προτείνει ο Θεός διά της αγίας του Εκκλησίας, προσπαθούμε να παρηγορηθούμε από τις πανταχόθεν εκ του πονηρού εκπεμπόμενες «ειδήσεις» και υποσχέσεις, «πειθόμενοι μόνον επ΄ άρχοντας, επί υιούς ανθρώπων». Αλλά έτσι θα παραμένουμε διαρκώς στο αδιέξοδο. Αυτό δε το αδιέξοδο θα δημιουργεί την αγωνία και τον εκνευρισμό με διάθεση για εκτόνωση στον αδελφό, στον πλησίον και εν τέλει ,συνεπικουρούντος και του πονηρού, την έχθρα, χωρίς να υπάρχουν πραγματικές, ουσιαστικές διαφορές. Η αναφορά στον ίδιο Θεό της αγάπης με εμπιστοσύνη θα μας σκεπάσει από κάθε κακό που παραφυλάει σε τέτοιες δύσκολες στιγμές.
Με τον ίδιο τρόπο σκέφτεται και μιλάει ο Ανδρέας. « λέγει αὐτῷ εἷς ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ, Ἀνδρέας ὁ ἀδελφὸς Σίμωνος Πέτρου· Ἔστι παιδάριον ἓν ὧδε ὃς ἔχει πέντε ἄρτους κριθίνους καὶ δύο ὀψάρια· ἀλλὰ ταῦτα τί ἐστιν εἰς τοσούτους;».( Ιωαν.6,8-9)
Ο άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας λέει: «Κατά τον ίδιο τρόπο με το Φίλιππο και πιστεύει και σκέφτεται ( ο Ανδρέας)… Διότι αφού δεν κατάλαβε ούτε τη δύναμη ούτε ακόμη από τα μέχρι τώρα μεγαλουργήματα, ότι μπορεί να τα κάνει όλα ο Ιησούς… ενημερώνει για τα πράγματα που έχει το παιδάκι και τελικά φαίνεται ελλιπής στην πίστη». (Π. Τρεμπέλα, Υπόμνημα εις το κατά Ιωάννην)
Είναι αναγκαίο, λοιπόν, να δούμε τη στάσης μας σε σχέση με αυτή των αποστόλων, για να πάρουμε θάρρος. Να καταλάβουμε πως και οι άγιοι ήταν σαν κι εμάς και υπήρξαν στιγμές και περιστάσεις που φάνηκαν ελλιπείς στην πίστη και πως έχουμε τη δυνατότητα να διορθώσουμε. Να συνέλθουμε και να στραφούμε προς την αγία μας Εκκλησία, η οποία διαθέτει όλα τα μέσα για την ψυχική και σωματική ισορροπία. Εκεί, στους Αγίους και στα μυστήρια, για να έχουμε πρώτα στην καρδιά την πραγματική ελευθερία.
Διότι μετά από αυτόν το διάλογο ακολούθησε το θαύμα και χόρτασαν πέντε χιλιάδες άνδρες, χωρίς τις γυναίκες και τα παιδιά. Και ενώ περίμεναν με υπομονή να πάρουν την πνευματική τροφή του λόγου Του, εκείνος προνοούσε ήδη, να μην τους λείψει και η σωματική τροφή.
Είναι απίθανο να το περιμένουμε κι εμείς; Καθόλου! Ήδη συμβαίνει στην καρδιά μας και θα συνεχίσει να συμβαίνει και να μεγαλώνει το θαύμα , σε πείσμα των άσπονδων «φίλων» μας. Αρκεί να μην ξεχνούμε τους δύο μαθητές του Κυρίου, που γίνανε οι δάσκαλοί μας. Τον Φίλιππο και τον Ανδρέα, οι οποίοι αργότερα μαρτύρησαν για την αγάπη του Χριστού. Γίνονται οι παρηγορητές μας αυτές τις δύσκολες ώρες και η κινητήρια δύναμη, να στρέψουμε το νου και την καρδιά μας στο Χριστό, στο όνομα του οποίου βαφτιστήκαμε και να ακουμπήσουμε με εμπιστοσύνη στην αγάπη Του και στην παντοδυναμία Του. «Πλούσιοι επτώχευσαν και επείνασαν, οι δε εκζητούντες τον Κύριον ουκ ελαττωθήσονται παντός αγαθού» (Ψαλ. 33,11).
Ηλιάδης Σάββας
Δάσκαλος
Κιλκίς, 28 -6 – 2015
Είναι πολλά για τον Χριστό πού δεν ξέρουμε.
Καθημερινά διαπιστώνω την ανεπάρκεια όχι μόνον γνώσεων αλλά και εμπειρίας του Θεού. Αυτό που νομίζω πώς λείπει είναι η δεκτικότητα, πού γεννάει η άκρα ταπείνωση και αφιέρωση στο θέλημα Του, αφιέρωση όλης της ύπαρξης.
Στενοχωριέμαι όταν κι εγώ ο ίδιος, αλλά και οι περισσότεροι από εμάς τους κληρικούς, εξαντλούμαστε σε έναν διδακτισμό, σε νεωτερισμούς, σε εντυπωσιασμό συναισθημάτων.
Κανένας μας σχεδόν δεν εκφεύγει γιατί όλοι μας ζητάμε σαν ποιμένες αποδοχή. Βέβαια, κάποιοι άλλοι το έχουν κάνει και βιοπορισμό και καριέρα. Είναι και αυτές οι πολιτικές εντός και παρά την εκκλησία. Και οι αποδέκτες επίσης όχι απλά δεν έχουν κρίση, αλλά δεν θέλουν να έχουν κρίση.
Συνεπώς, δεν θέλουμε γνωριμία με τον Χριστό, θέλουμε μια θρησκευτική πορεία μέσα στην εκκλησία ή παρά την εκκλησία πού να μας παρέχει μία ασφάλεια.
Γι αυτό και προσωπικά δεν δηλώνω αφοσίωση ή εντυπωσιασμό σε κανέναν, πρόσωπο ή ρεύμα. Και ακόμα περισσότερο εμπιστοσύνη. Ούτε στον απαίδευτο εαυτό μου, πού στο κατω κάτω υποχρεούμαι να τον γνωρίζω και να συμβιώσουμε για πολλά ή λίγα χρόνια εδώ κάτω στην γη.
Με λίγα λόγια όλοι μιλάμε για τον Χριστό, όλοι θέλουμε να δείχνουμε τον Χριστό, αλλά στο τέλος ούτε τον Χριστό γνωρίζουμε και δείχνουμε τον εαυτό μας.
Αυτό πού λείπει είναι η αγιότητα, με όλη την παραδοσιακή και εκκλησιαστική της έννοια.
Η αγιότητα αποψιλωμένη από θρησκεία και απόψεις. Το να ΕΙΣΑΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ!
*Άλλο ένα από τα μυρίπνοα άνθη της αγιορείτικης ερήμου, που έζησε εν πτωχεία, στην αφάνεια και την νοερά προσευχή.
-Σύμφωνα με την διήγηση του κτήτορα της σκήτης των Μολδαβών, π.Νήφωνα, αυτός ο δούλος του Θεού ζούσε σε μια σπηλιά όχι μακριά απ’την σπηλιά του οσίου Πέτρου του Αθωνίτου. Για το πόσα χρόνια έζησε εκεί, πως ονομαζόταν, δεν έχουμε πληροφορίες.
Η ζωή του απέβλεπε στην τελεία πτωχεία, γι’αυτό δεν είχε τίποτα πάνω στο σώμα του, ούτε στην σπηλιά. Ήταν ξυπόλητος χωρίς μανδύα και ντυνόταν με κουρελιασμένα ράσα. Κάποτε αυτό το μέρος το επισκέφθηκαν δύο μοναχοί από την Μολδαβική σκήτη. Είχαν χάσει το δρόμο και βρέθηκαν στην σπηλιά αυτού του ερημίτου μοναχού. Εκείνος στα χέρια του κρατούσε μικρό ψαλτήρι το οποίο διάβαζε, όταν διέκοπτε τη νοερά προσευχή. Στην συζήτηση με τους μοναχούς είπε, ότι φοβάται να μην γίνει κατάκριτος για τα υλικά πράγματα που έχει, γιατί δεν έχει ελευθερωθεί ακόμα από τα γήϊνα και ότι έχει και αυτό το ψαλτήρι, γι’αυτό τους παρακαλεί να το πάρουν μαζί τους.
Προείδε ακόμα και τον θάνατό του και έτσι πήγε στον π.Νήφωνα, ο οποίος τότε ζούσε σε κατάλυμα που βρισκόταν κοντά στην σπηλιά του οσίου Αθανασίου, στη Βίγλα, και τον παρακάλεσε να του τελέσει την Θεία Λειτουργία και να τον κοινωνήσει λέγοντάς του: «Πλησιάζει η έξοδός μου!».
Ο π.Νήφων συμφώνησε και μαζί ξεκίνησαν για την εκκλησία του Τιμίου Προδρόμου, όπου και ετέλεσε την Λειτουργία και τον κοινώνησε. Όταν ο ερημίτης προσκυνούσε τις εικόνες πριν την Θ.Κοινωνία, έκλαιγε αδιάκοπα. Μετά την ακολουθία ο π.Νήφων του πρότεινε να φάνε μαζί, αλλά εκείνος δεν δέχθηκε, ευχαρίστησε για την προσφορά και έφυγε σιγοψάλλοντας προσευχές. Δεν πρόλαβε να φτάσει στην σπηλιά του και πέθανε στο δρόμο. Ήταν όπως έδειχνε, περίπου σαράντα ως πενήντα ετών. Αυτό το περιστατικό συνέβη το έτος 1855.
από το βιβλίο: «Άγνωστες Οσιακές Μορφές Αγιορειτών του 19ου Αιώνα» (απόδοση υπό Αλεξίου Παναγοπούλου – Εκδόσεις Τήνος 1994)
ΟΜΟΘΥΜΑΔΟΝ 