Γιόγκα και Εκπαίδευση, κάρμα, κάστες
(π. Αρσένιος Βλιαγκόφτης)
Ο ειδικός επί των αιρέσεων και παραθρησκειών π. Αρσένιος Βλιαγκόφτης ομιλεί στην ραδιοφωνική εκπομπή «Καταρτίζεσθε εν Κυρίω» του Δημοτικού Ραδιοφώνου Πολυγύρου και αναπτύσσει το φλέγον θέμα: «Η γιόγκα στην εκπαίδευση»
Χαίρετε, αγαπητοί ακροατές.
Σήμερα στο μικρόφωνο της εκπομπής είναι ο π. Αρσένιος Βλιαγκόφτης, από τη Μονή του Αγίου Αρσενίου από τη Σιθωνία της Χαλκιδικής. Σκέφθηκα να ασχοληθούμε σήμερα με κάτι διαφορετικό και πήρα αφορμή από ένα θέμα που προέκυψε τον τελευταίο καιρό, τον τελευταίο μήνα θα έλεγα· πρόκειται για το ενδεχόμενο εισαγωγής της γιόγκα στα σχολεία.
Π.Α: Όσο κι αν φαίνεται σε πολλούς απίστευτο έχουμε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, υπάρχει μια τέτοια περίπτωση. Βεβαίως δεν εντάσσεται στο Αναλυτικό Πρόγραμμα αλλά η πρόθεση κάποιου Συμβούλου Φυσικής Αγωγής από την Αθήνα, του κ. Νικολάου Τριπόδη, να οργανώσει σεμινάρια εισαγωγής στη γιόγκα για εκπαιδευτικούς και μάλιστα και της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, μ’ άλλα λόγια απευθύνεται και σε δασκάλους και σε καθηγητές, μας δίνει λοιπόν το θέμα της σημερινής εκπομπής: γιόγκα και Εκπαίδευση. Τι είναι όμως η γιόγκα;
Τα τελευταία χρόνια, βέβαια, αυτός ο όρος πηγαινοέρχεται στα Μ.Μ.Ε. και σε περιοδικά ευρείας κυκλοφορίας, σε εκπομπές και λίγο πολύ όλοι τον έχουν ακούσει και κάτι ξέρουν. Αλλά μάλλον όχι αυτό που πραγματικά είναι! Έτσι λοιπόν σήμερα θα ασχοληθούμε με τη γιόγκα και το Διαλογισμό έτσι όπως πραγματικά είναι και όχι έτσι όπως συνήθως παρουσιάζεται από αυτούς που πωλούν αυτό το προϊόν.
Συνήθως λοιπόν στην πατρίδα μας στην Ελλάδα, αλλά και στη Δύση γενικότερα, στην Ευρώπη και στην Αμερική παρουσιάζεται η γιόγκα ως μία γυμναστική, ως μία τέχνη, ακόμη και ως μία επιστήμη. Και θα ήθελα να εξετάσουμε το καθένα από αυτά χωριστά, για να δούμε αν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Και επαναλαμβάνω ότι την αφορμή μάς τη δίνει η κίνηση του Συμβούλου Φυσικής Αγωγής από την Αθήνα, του κ. Τριπόδη, να οργανώσει σεμινάριο εκμάθησης γιόγκα για δασκάλους και για καθηγητές. Απ’ τη μια μεριά ο κ. Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής παρουσιάζει τη γιόγκα ως μία γυμναστική, έτσι εντάσσεται και στο αντικείμενό του υποτίθεται, μας λέει ότι είναι γυμναστική· από την άλλη μεριά όμως βλέπω ότι στο πρόγραμμά του έχει και θέμα «Φιλοσοφία της γιόγκα». Άρα λοιπόν δεν είναι μόνο γυμναστική, είναι και κάτι άλλο.
Επίσης από τα θέματα του σεμιναρίου βλέπει κανείς ότι έρχεται σε επαφή με κάποιους όρους σανσκριτικούς· μιλούν για ασάνες. Ασάνες είναι οι στάσεις στη γιόγκα. Μια δασκάλα, επίσης, της νίντρα γιόγκα θα διδάξει· η νίντρα γιόγκα είναι μια από τις διάφορες τάσεις και σχολές της γιόγκα. Και εν πάση περιπτώσει αυτό, το οποίο θα δούμε, είναι αν πρόκειται για μία γυμναστική ή αν πρόκειται μόνο για γυμναστική.
Στο σημείο αυτό, αγαπητοί φίλοι, μας ξεκαθαρίζει τα πράγματα ένας γκουρού. Γκουρού στον Ινδουισμό λέγονται οι –υποτίθεται- φωτισμένοι δάσκαλοι, οι οποίοι είναι σε θέση –υποτίθεται- να οδηγήσουν και τους μαθητές τους στη φώτιση· τώρα τι είδους είναι αυτή φώτιση, θα το δούμε. Αλλά ένας γκουρού, ένας φωτισμένος δάσκαλος δηλαδή, σύμφωνα με τη δική τους πάντοτε αντίληψη, είναι μια αυθεντία στα θέματα τα πνευματικά και αξίζει να δούμε τι μας λέει επάνω σ’ αυτό το θέμα, παρότι ο ίδιος δεν το εφαρμόζει, δηλαδή είναι και αυτός από τους βασικούς καλλιεργητές της σύγχυσης που παρουσιάζουν τη γιόγκα ως γυμναστική. Σε μία στιγμή ειλικρίνειας, απευθυνόμενος σε στελέχη της κίνησής του, ο γκουρού Σατυανάντα, πέθανε πριν από είκοσι χρόνια περίπου, λέει τα εξής, και τα διαβάζω από το περιοδικό τους που ονομάζεται «Γιόγκα»· είναι από το τεύχος 1, του 1980, σελίδα 6. Λέει λοιπόν ο γκουρού Σατυανάντα:
«Ποιος είναι ο αληθινός σκοπός της γιόγκα; Αυτούς που ζητούν στην κίνηση την ομορφιά, τους παραπέμπουμε στα κέντρα ομορφιάς. Εκείνους που θέλουν με τη γιόγκα να φορμάρουν το σώμα τους, τους συνιστούμε να παν στα κέντρα φυσιοθεραπευτικής αγωγής. Γιατί», προσέξτε, «γιατί», λέγει ο γκουρού Σατυανάντα, «στα κέντρα της γιόγκα θα πρέπει μόνον ο σκοπός της αναπτύξεως της συνειδητότητάς σου να σε φέρει. Με αυτό το πνεύμα»,συνεχίζει ο γκουρού, «και μόνον, έχουμε θέσει σε λειτουργία αρκετά ανά τον κόσμο άσραμ».
Άσραμ είναι τα ινδουιστικά κοινόβια στα οποία καλλιεργείται η γίογκα. Άρα λοιπόν μας λέει εδώ ξεκάθαρα ο Ινδός γκουρού -και τι χρείαν έχομεν άλλων μαρτύρων;- ότι η γιόγκα δεν είναι μία γυμναστική. Εάν κάποιος θέλει να κάνει γυμναστική συνιστά ο γκουρού να πάει σ’ ένα γυμναστήριο. Στη γιόγκα, λέει, πρέπει να σας φέρνει ο σκοπός της ανάπτυξης της συνειδητότητας.
Όπως είπα όμως και νωρίτερα αυτό που εδώ, σε μία στιγμή ειλικρίνειας, το ομολογεί μιλώντας σε στελέχη της κίνησής του δεν το εφαρμόζει προς τα έξω, διότι η επικοινωνιακή γραμμή και της συγκεκριμένης ομάδας αλλά και όλων των ομάδων γιόγκα που δραστηριοποιούνται στη Δύση είναι αυτή: ότι δηλαδή η γιόγκα είναι ανεξάρτητη από θρησκεία, δεν έχει θρησκευτικό χαρακτήρα, είναι μία γυμναστική, είναι μία τέχνη, είναι μία επιστήμη. Λοιπόν, άρα σύμφωνα με τα λόγια του ίδιου του γκουρού Σατυανάντα, δεν είναι γυμναστική· ή τουλάχιστον δεν είναι κυρίως γυμναστική. Διότι, όπως λέγει και ένας Γερμανός μελετητής των σεκτών και του ινδουισμού, ο Φρήντριχ Χάακ (F. W. Haack), μπορεί στο στρατό κάποιος να πει ότι ωφελήθηκε σωματικά διότι έκανε και ασκήσεις γυμναστικής, αλλά ο στρατός δεν έχει αυτόν τον σκοπό, δεν είναι ένα γυμναστήριο, έχει άλλο σκοπό ο στρατός· στο στρατό όμως κάποιος μπορεί να ωφεληθεί από το τρέξιμο κι από τις σωματικές ασκήσεις.
Κατά τον ίδιο τρόπο η γιόγκα μπορεί να έχει σωματικές ασκήσεις αλλά δεν είναι αυτό η ουσία της, δεν είναι αυτό κυρίως. Η γιόγκα, όπως λέει ο Σατυανάντα, είναι ένας δρόμος για ανάπτυξη της συνειδητότητας, σύμφωνα βέβαια με την δική τους την αντίληψη, και θα δούμε ποια είναι αυτή. Είναι ένας δρόμος, όπως λένε, προς τη φώτιση, ένα μονοπάτι προς τη φώτιση. Άρα λοιπόν δεν είναι γυμναστική, είναι ψέμα να παρουσιάζεται η γιόγκα ως γυμναστική.
Το άλλο ψέμα ή παραπλάνηση, η οποία είναι ευρέως διαδεδομένη σχετικά με τη γιόγκα, είναι ότι πρόκειται για μία επιστήμη. Και σ’ αυτό το θέμα διαψεύδονται από τα δικά τους τα κείμενα, κι αυτό έχει σημασία ότι εδώ δηλαδή δεν μιλάει κάποιος άλλος, κάποιος ο οποίος απορρίπτει τη γιόγκα ή τη βλέπει με μάτι κριτικό, αλλά τα δικά τους τα κείμενα τα ινδουιστικά, λένε ότι η γιόγκα δεν είναι επιστήμη. Στον Ινδουισμό υπάρχει το κείμενο, το πιο ιερό, ας το πούμε έτσι, το δικό τους, που λέγεται Μπαγκαβάτ Γκιτά· στα ελληνικά μεταφραζόμενο σημαίνει «θεϊκό τραγούδι». Εκεί λοιπόν στη Μπαγκαβάτ Γκιτά, στο Θεϊκό Τραγούδι, ο θεός του Ινδουισμού Κρίσνα –βέβαια για μας ψεύτικος θεός- λέει ότι η γιόγκα είναι μία δική του αποκάλυψη στους ανθρώπους. Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό. Εάν λοιπόν είναι, σύμφωνα με τα ιερά κείμενα των ινδουιστών, εάν είναι η γιόγκα μία αποκάλυψη του θεού Κρίσνα στον άνθρωπο, πάει να πει πως δεν είναι επιστήμη! Και πάντως δεν είναι επιστήμη με τον τρόπο που ο δυτικός άνθρωπος εννοεί τον όρο επιστήμη.
Άρα λοιπόν ούτε γυμναστική ούτε επιστήμη.
Τι γίνεται όμως; Γιατί επέλεξαν οι Ινδοί γκουρού να παρουσιάζουν κατ’ αυτόν τον τρόπο τη γιόγκα στη Δύση; Διαπίστωσαν, αγαπητοί φίλοι, ότι οι δυτικοί άνθρωποι έχουν σε μεγάλη υπόληψη την επιστήμη, τον ορθό λόγο, τον ορθολογισμό. Διαπίστωσαν επίσης ότι η μεγάλη πλειοψηφία των δυτικών δεν θα ήταν πρόθυμοι ν’ αλλάξουν τη θρησκεία τους και να ασπασθούν, ας πούμε, τον Ινδουισμό ή το Βουδισμό, διότι και στον Βουδισμό υπάρχει η γιόγκα· ο Βουδισμός είναι μια εξέλιξη, αν θέλετε, του Ινδουισμού, έτσι να το πούμε πολύ απλά, κι εκεί υπάρχει γιόγκα. Δεν είναι πρόθυμοι οι δυτικοί, εκ πρώτης όψεως, να αφήσουν τα δικά τους τα πιστεύω και να γίνουν βουδιστές ή ινδουιστές, γι’ αυτό λοιπόν και δεν τους λένε ότι είναι η γιόγκα αναπόσπαστο τμήμα μιας θρησκείας, συγκεκριμένα του Ινδουισμού ή του Βουδισμού, αλλά τους λένε ότι είναι ουδέτερο θρησκευτικά, ότι είναι μια επιστήμη, ότι είναι μια γυμναστική. Άρα λοιπόν ψέμα και το ένα και το άλλο· παραπλάνηση.
Και μου ‘λεγε κάποιος, ο οποίος για πολλά χρόνια έκανε γιόγκα, μου έλεγε ότι «Αυτό, πάτερ, είναι το παράπονό μου. Με παραπλάνησαν, δεν μου ‘παν από την αρχή ότι με αυτό που κάνω απομακρύνομαι από τον Χριστιανισμό και εντάσσομαι σε μία άλλη θρησκεία· σιγά-σιγά γίνομαι ινδουιστής». Αυτό λοιπόν το αποκρύπτουν και πρόκειται για μία μεγάλη ανεντιμότητα. Εάν κάποιος θα ήθελε να γίνει ινδουιστής, βεβαίως δικαίωμά του είναι, εμείς ως Ορθόδοξοι ποιμένες είμαστε υποχρεωμένοι, βέβαια, να πούμε ότι ο δρόμος αυτός, του Ινδουισμού, του Βουδισμού, είναι ένας δρόμος μακριά από τον αληθινό δρόμο της Θεογνωσίας και της Θεοκοινωνίας, ο οποίος διασώζεται μόνον μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, αυτό είμαστε υποχρεωμένοι να το πούμε ξεκάθαρα, αλλά και η Εκκλησία δεν υποχρεώνει κανένα να ακολουθήσει το δικό της δρόμο. Ο Χριστός ελεύθερα μας καλεί και ζητεί να λειτουργήσει το φιλότιμό μας. Άρα λοιπόν εάν κάποιος θέλει να γίνει ινδουιστής ή βουδιστής και γι’ αυτό το λόγο κάνει γιόγκα είναι δικό του δικαίωμα. Αλλά είναι απαράδεκτο να παραπλανώνται ανύποπτοι άνθρωποι, και κυρίως νέοι, στους οποίους παρουσιάζεται η γιόγκα ως μία δήθεν γυμναστική ή ως μία επιστήμη.
Επίσης ο τρόπος, με τον οποίο παρουσιάζεται στη Δύση η γιόγκα, είναι η φωτεινή, λένε, πλευρά της ζωής. Είναι ένας τρόπος, λένε στους ανθρώπους, να βελτιώσετε τη μνήμη σας, τις επιδόσεις σας στις σπουδές σας, στην εργασία σας, να βελτιώσετε τις σχέσεις σας μέσα στην οικογένεια, να διώξετε το άγχος… Έχουνε πιάσει, πρέπει να ομολογήσουμε, πολύ καλά οι έμποροι αυτού του πνευματικού προϊόντος, έχουνε πιάσει πολύ καλά το τι θέλει ο δυτικός άνθρωπος· ότι είναι αγχωμένος, ότι ψάχνει για νόημα ζωής, ότι θέλει τα πράγματα εύκολα και γρήγορα. Κι έτσι λοιπόν του τα παρουσιάζουν! Όμως, σύμφωνα με τα κείμενα πάντα, η γιόγκα δεν είναι η φωτεινή πλευρά της ζωής, όπως λέγει ένας σπουδαίος θρησκειολόγος και καθηγητής συγχρόνως της ιεραποστολικής, προτεστάντης αλλά δεν έχει σημασία, εδώ μιλάει ως επιστήμων, ο Γιοχάνες Άαγκααρντ (Johannes Aagaard)στο Πανεπιστήμιο Άαρχους (Aarhus) της Δανίας, λέγει ότι η γιόγκα, σύμφωνα με τα κείμενα πάντα, δεν είναι τέχνη ζωής αλλά είναι τέχνη θανάτου.
Αναπτύχθηκε συγκεκριμένα η γιόγκα ως μία τεχνική, αν θέλετε, αν μπορεί να το πει κανείς αυτό, για να πεθαίνουν ανώδυνα οι ηλικιωμένοι Ινδοί αποσυρόμενοι από το χωριό τους στο δάσος. Η γιόγκα λοιπόν είναι μία τέχνη θανάτου κι όχι μία τέχνη ζωής. Ξεκαθαρίζουμε λοιπόν άλλη μία παραπλάνηση πολύ διαδεδομένη στην Ελλάδα και στην Ευρώπη και στην Αμερική: δεν είναι η γιόγκα η φωτεινή πλευρά της ζωής αλλά είναι μία τέχνη θανάτου.
Θα πρέπει εδώ να κάνουμε μία παρένθεση, την οποία θεωρώ σημαντική, και να μιλήσουμε για κάποιες κοσμοθεωριακές προϋποθέσεις των Ανατολικών θρησκειών, όπως είναι το κάρμα και η μετενσάρκωση, η αντίληψη που έχουν για τον Θεό και τον άνθρωπο, για τον κόσμο, προκειμένου αυτά που λέμε για τη γιόγκα να γίνουν ευκολότερα κατανοητά. Σύμφωνα λοιπόν με την αντίληψη που έχει ο Ινδουισμός και ο Βουδισμός για τον Θεό και για τον άνθρωπο και για τον κόσμο πρέπει να πούμε ότι θεωρούν πως ο άνθρωπος, η ψυχή μάλλον του ανθρώπου είναι σαν μία σταγόνα, η οποία θα πρέπει να σβήσει στον ωκεανό της παγκόσμιας υπερσυνειδητότητας που, ας την ονομάσουμε Θεό, παρόλο που αυτοί δεν έχουν, επαναλαμβάνω, την αντίληψη για τον Θεό που έχουμε εμείς οι Χριστιανοί· δηλαδή γι’ αυτούς ο Θεός δεν είναι ένα πρόσωπο, αλλά είναι μία απρόσωπη συμπαντική υπερσυνειδητότητα, είναι μία ενέργεια. Η ενέργεια, η λέξη αυτή, ενέργεια, είναι ίσως η βασικότερη στον Ινδουισμό-Βουδισμό και από κει την έχει πάρει και η λεγομένη Νέα Εποχή με τις πολλές ομάδες της. Όλα λοιπόν είναι ενέργεια. Η ψυχή, το άτμα, θα πρέπει να σβήσει όπως μια σταγόνα στον ωκεανό του Μπράχμαν, της παγκόσμιας υπερσυνειδητότητας, αυτής της ενέργειας που, μιλώντας τη γλώσσα, ας πούμε, την Δυτική, θα την ονομάζαμε «θεό».
Άρα λοιπόν η ύπαρξη, το είναι, νοηματοδοτείται στον Ινδουισμό αρνητικά· δεν είναι κάτι καλό, δεν είναι μία ευλογία, δεν είναι ένα δώρο του Θεού, αλλά είναι μία πτώση, είναι μία κατάρα. Αυτό μας θυμίζει βέβαια τον Πλάτωνα, σύμφωνα με τον οποίο ακριβώς οι ψυχές πέφτοντας από τον κόσμο της μακαριότητας, στον οποίον ζούσαν, ήταν ο κόσμος των ιδεών, πέφτοντας λοιπόν, εκεί ήταν ευτυχισμένες, πέφτοντας η τιμωρία τους ήταν να ενωθούν με τα σώματα. Έτσι λοιπόν, όπως και ο Πλάτων δεχόταν την μετενσάρκωση, δέχονται και οι ινδουιστές και οι βουδιστές αυτή τη μεγάλη πλάνη της μετενσάρκωσης, ότι δηλαδή μετά τον θάνατο της ψυχής, μετά τον θάνατο του σώματος –συγγνώμη- η ψυχή μπαίνει μέσα σε ένα άλλο σώμα και ότι υπάρχει ένας ατέλειωτος κύκλος γεννήσεων και θανάτων –αυτό ονομάζεται στον Ινδουισμό «σαμσάρα»- και ο στόχος είναι να βγει κανείς από αυτό τον κύκλο των επαναγεννήσεων. Ο τρόπος για να βγει, λένε πάντοτε οι ίδιοι, οι ινδουιστές και οι βουδιστές και οι ομάδες της Νέας Εποχής, είναι να μη συσσωρεύει «κάρμα». Κάρμα είναι η ενέργεια, την οποία συσσωρεύει κάποιος εφόσον ζει και δρα. Άρα λοιπόν για να μη συσσωρεύει κάρμα δεν θα πρέπει να δρα, δεν θα πρέπει να ζει. Είναι, αυτό που λέγω τώρα, επιβεβαίωση αυτού που είπαμε νωρίτερα ότι η γιόγκα είναι μία τέχνη θανάτου και όχι μία τέχνη ζωής. Άρα λοιπόν θα πρέπει να απαλλαγούμε από τη ζωή· για να απαλλαγούμε δεν θα πρέπει να δρούμε. Αλλά επειδή αυτό τώρα είναι τολμηρό να βγουν και να το πουν, ότι θα πρέπει κανείς να φτάσει σε μία πλήρη απραξία, λένε κάτι άλλο: ότι θα πρέπει κανείς να δρα χωρίς προσκόλληση, δηλαδή σαν να παίζει τον ρόλο του στη σκηνή ενός θεάτρου χωρίς να ταυτίζεται με αυτόν. Τότε και μόνον τότε δεν συσσωρεύει κάρμα. Τότε και μόνον τότε συντομεύει τον κύκλο των επαναγεννήσεων, από τον οποίον πρέπει να βγει, επαναλαμβάνω, διότι η ζωή είναι κάτι το κακό.
Άρα λοιπόν η γιόγκα είναι ένας φόβος μπροστά και στη ζωή αλλά μπροστά και στο θάνατο.
Τώρα, τι σημαίνει «δρω χωρίς προσκόλληση»; Διηγείται πάλι ο Γερμανός μελετητής του Ινδουισμού ο Φριτς Χάακ: Ήμουνα, λέει, στην Ινδία σε ένα χωριό και περπατούσα συνοδευόμενος από έναν Ινδό και χιλιάδες ζητιάνοι στους δρόμους. Έβαλα το χέρι μου στην τσέπη να βγάλω κάτι να του δώσω. Και χαμογέλασε ο Ινδός και μου λέει, «Αχ, εσείς οι δυτικοί είστε αδιόρθωτοι! Γιατί», λέει, «να τον βοηθήσεις; Αυτός εκεί πέρα που βρίσκεται και ζητιανεύει, ξεπληρώνει το κάρμα από προηγούμενες ζωές. Θα πρέπει να τον αφήσεις να το ξεπληρώσει. Διότι αν εσύ τον βοηθήσεις, ουσιαστικά δεν τον βοηθάς· θα ξαναγεννηθεί για να ξεπληρώσει αυτό το κάρμα που χρωστά. Άρα λοιπόν θα πρέπει να τον αφήσεις εκεί πέρα να τηγανιστεί». Βλέπετε την αντίληψη;
Άρα λοιπόν το να κάνεις μια καλή πράξη, που εμείς την βλέπουμε καλή, με συμμετοχή, με συμπόνια, αυτό θεωρείται κακό, θεωρείται αρνητικό συσσωρεύεις κάρμα. Εάν αντίθετα κάνεις κάτι που για μας τους Χριστιανούς, που θεωρούμαστε από αυτούς αφώτιστοι, εάν κάνεις κάτι που το λέμε κακό, αν κάνεις ,ας πούμε, μια ληστεία χωρίς όμως συμμετοχή, σαν ψυχρός εκτελεστής που λέμε, σαν να παίζεις το ρόλο σου στη σκηνή του θεάτρου χωρίς να ταυτίζεσαι με το ρόλο σου, εάν λοιπόν κάνεις μία ληστεία χωρίς προσκόλληση, αυτή η πράξη αξιολογείται θετικά διότι δεν συσσωρεύεις κάρμα και άρα ευκολύνεσαι να βγεις από τον κύκλο των επαναγεννήσεων, από την σαμσάρα. Βλέπει κανείς μία πλήρη αντιστροφή δηλαδή της αντιλήψεως περί καλού και κακού, περί ηθικού και ανήθικου, που έχουμε όχι μόνο εμείς οι Χριστιανοί Ορθόδοξοι αλλά και γενικότερα θα έλεγα ο δυτικός άνθρωπος, του οποίου, όπως και να το κάνουμε, τα δεδομένα βασίζονται σε θεμέλια χριστιανικά. Δεν υπάρχει λοιπόν σύμφωνα με τους οπαδούς της γιόγκα, σύμφωνα με τον Ινδουισμό και το Βουδισμό, δεν υπάρχει καλό και κακό σε απόλυτη έννοια. Το καλό και το κακό είναι δύο όψεις του ιδίου νομίσματος. Αυτό που έχει σημασία είναι να δρα κανείς χωρίς προσκόλληση, δηλαδή με τον τρόπο που αναφέραμε.
Έτσι λοιπόν, για να συνεχίσουμε μιλώντας εποπτικά και με παραδείγματα, εάν κάποιος ξαφνικά, είναι και καλοκαίρι τώρα και κοιμάται κανείς με ανοιχτό το παράθυρο, μπαίνει κάποιος στο σπίτι του τον ληστεύει, τον βιάζει, τον σκοτώνει· το θύμα εξεπλήρωσε το κάρμα του! Ο θύτης; Ο θύτης κι αυτός εξεπλήρωσε το κάρμα του. Δεν έχει ευθύνη ούτε ο ένας ούτε ο άλλος. Μάλιστα το θύμα θα πρέπει να είναι και ευγνώμον απέναντι στο θύτη, θα πρέπει να του χρωστάει ευχαριστίες διότι χωρίς τον θύτη δεν θα μπορούσε να ξεπληρώσει το κάρμα του.
Και ρωτώ τώρα εγώ: υπάρχει πιο οπισθοδρομική, σκοταδιστική, μεσαιωνική, αντιδραστική ή όπως αλλιώς θέλετε να την ονομάσετε θεωρία από αυτήν τη θεωρία; Και την παρουσιάζουν ως τη φωτεινή πλευρά της ζωής και ως κάτι το πολύ μοντέρνο, για να χρησιμοποιήσω την έκφραση “in”. Πού είναι; Αυτός είναι ο πιο σκοτεινός μεσαίωνας! Και είναι, προσέξτε, και τα δεκανίκια για την οποιαδήποτε απολυταρχία. Γιατί λοιπόν όποιος έχει την εξουσία είναι πάνω; Γιατί έχει καλό κάρμα από προηγούμενες ζωές. Γιατί άλλοι είναι δυστυχείς, είναι υποταγμένοι, είναι υπόδουλοι, είναι, είναι, είναι; Γιατί έχουν αρνητικό κάρμα. Άρα λοιπόν τα καλύτερα δεκανίκια, όπως λέει και μια Αμερικανίδα μελετήτρια του Ινδουισμού, τα καλύτερα δεκανίκια για την οποιαδήποτε εξουσία είναι η θεωρία του κάρμα και της μετενσάρκωσης.
Και βέβαια δεν θα μπούμε να μιλήσουμε και για τις κάστες· άλλο αυτό σκάνδαλο, ας πούμε, κι άλλος σκοτεινός μεσαίωνας σ’ όλο το μεγαλείο του· οι κάστες, οι ευγενείς, οι οποίοι είναι, ας πούμε, που έχουν το καλό κάρμα, οι άλλοι είναι οι έμποροι, και είναι και η μεγάλη κάστα του πολλού όχλου, ας πούμε, οι οποίοι είναι καταδικασμένοι. Γιατί; Γιατί δεν έχουν καλό κάρμα. Φταίει το κάρμα λοιπόν.
Τα λέγω αυτά για να φανεί ότι εδώ δεν πρόκειται ούτε για γυμναστική ούτε για επιστήμη ούτε, πολύ περισσότερο, για τη φωτεινή πλευρά της ζωής, αλλά πρόκειται, αγαπητοί ακροατές, και αυτό το λέμε χωρίς φόβο και πάθος, αλλά πρέπει κάποια στιγμή τα πράγματα να τα βάλουμε στη θέση τους, για να μην ψαρεύουν, ας πούμε, σε θολά νερά κάποιοι επιτήδειοι και παρασύρουν ανθρώπους και νέους και μεγαλύτερους στην ηλικία. Αυτό λοιπόν είναι στην πραγματικότητα, πρόκειται για τον σκοτεινό μεσαίωνα σε όλο του το μεγαλείο, που επιστρέφει με τη μορφή του μοντέρνου και αυτού του οποίου θα μας βοηθήσει τάχα. Και διερωτάται κανείς: καλά, γιατί δεν βοηθήθηκαν οι καημένοι οι Ινδοί, οι οποίοι τα ξέρουν αυτά και τα εφαρμόζουν εδώ και εκατοντάδες και χιλιάδες χρόνια; Το φενγκ-σούι π.χ. λέει ότι θα βοηθήσει τους ανθρώπους να διαμορφώσουν το χώρο τους, την ενέργεια μέσα στο χώρο τους, για να είναι ευτυχισμένοι. Και διερωτάται κανείς: οι Ινδοί, οι οποίοι εδώ και τρεις χιλιάδες χρόνια τα ξέρουν αυτά, έκαναν το χώρο τους τέτοιο, έτσι τον ερύθμισαν ενεργειακά σωστά για να είναι επιτυχημένοι στις σχέσεις τους και στις δουλειές τους κ.λ.π.; Ακριβώς το αντίθετο βλέπει κανείς να συμβαίνει!
Το άλλο θεμέλιο αυτών των θεωριών, το πνευματικό θεμέλιο Βουδισμού-Ινδουισμού και η γιόγκα είναι τεχνική, επαναλαμβάνω, αναπόσπαστα συνδεδεμένη με τις θρησκείες αυτές· η γιόγκα είναι ο τρόπος, αγαπητοί φίλοι, ο τρόπος με τον οποίο υποτίθεται ότι φτάνει κανείς στη φώτιση. Δηλαδή με τη γιόγκα θα βγει από τον κύκλο των επαναγεννήσεων, με το διαλογισμό. Γιόγκα είναι κυρίως οι σωματικές ασκήσεις και διαλογισμός είναι κυρίως το πνευματικό μέρος, αλλά αυτά είναι αναπόσπαστα. Με τη γιόγκα λοιπόν θα βγει κανείς από τον κύκλο των επαναγεννήσεων και γι’ αυτό αναφέρθηκα εκτενώς σ’ αυτό το θέμα.
Το θέμα λοιπόν, στο οποίο ήρθαμε με τρόπο φυσικό και συνδέεται άμεσα με τη θεωρία του κάρμα, είναι η
μετενσάρκωση. Μετά το θάνατο, λένε αυτοί, του σώματος η ψυχή μπαίνει σε ένα άλλο σώμα. Μπορεί να είναι σώμα ανθρώπου, να είναι σώμα ζώου, μερικές σχολές λένε ότι μπορεί να είναι ακόμα και ένα άψυχο, μία πέτρα ή ένα δέντρο κ.ο.κ. Και αυτό επίσης, αυτή η θεωρία, περνάει ως κάτι το πολύ μοντέρνο. Για να δούμε λοιπόν είναι έτσι; Είναι; Είναι κάτι το οποίο μας βοηθάει;
Έχω μπροστά μου το κείμενο ενός βουδιστού λάμα· οι λάμα είναι στο Βουδισμό το αντίστοιχο των γκουρού του Ινδουισμού, είναι οι φωτισμένοι δάσκαλοι, είναι απόλυτες αυθεντίες, δηλαδή ό,τι πούνε στους μαθητές τους είναι νόμος, δεν επιδέχεται αμφισβήτηση. Ένας τέτοιος λοιπόν σπουδαίος λάμα του Βουδισμού ο Κά-λουρίν Μποτσί, πέθανε κι αυτός πριν από 20 χρόνια περίπου, γράφει σε βιβλίο του τα εξής χαρακτηριστικά. Ακούστε: «ο Βούδας είδε, σε μία προηγούμενη ζωή του, μια μητέρα να θηλάζει ένα παιδί και να τρώει ψάρι, πετώντας τα κόκαλα του ψαριού με πολύ απότομο τρόπο σ’ ένα φτωχό σκυλί, που είχε συρθεί στην πόρτα της. Η σκηνή του φάνηκε πολύ θλιβερή, του Βούδα, γιατί μπορούσε να διακρίνει ότι στην προηγούμενη ζωή του το παιδί ήταν ο χειρότερος εχθρός της μητέρας του και ότι κάποτε στο μέλλον θα την έβλαπτε, ενώ το ψάρι ήταν η μητέρα της και το σκυλί ήταν ο πατέρας της». Αυτά γράφει ο βουδιστής λάμα, σπουδαίος, μεγάλος και τρανός, αμέσως μετά το Δαλάι λάμα, τόσο σπουδαίος, στο βιβλίο του «Διδασκαλίες», το οποίο έχει εκδοθεί και στα ελληνικά. Λοιπόν αυτό που παρουσιάζεται ως μία μη επιδεχόμενη αμφισβήτηση, αλήθεια, ερωτώ, εάν το έγραφε κάποιος άνθρωπος και ερχόταν στα χέρια ενός ψυχιάτρου, είμαι σίγουρος ότι ο ψυχίατρος θα έβγαζε το συμπέρασμα ότι αυτός ο άνθρωπος, που γράφει τέτοια πράγματα και πιστεύει τέτοια πράγματα, έχει μία σοβαρότατη ψυχοδιανοητική διαταραχή.
Είναι δυνατόν, αγαπητοί φίλοι, να πιστεύει κανείς, για όνομα του Θεού, ότι το παιδί, το οποίο κρατάει η μάνα στην αγκαλιά της και το θηλάζει, το σπλάχνο της, σε προηγούμενη ζωή ήταν ο μεγαλύτερος εχθρός της; Και ότι κάποτε στο μέλλον, σ’ αυτή τη ζωή, τώρα, θα τη βλάψει; Κι ότι το ψάρι που τρώει, σε προηγούμενη ζωή ήταν η μητέρα της; Και το σκυλί, στο οποίο πετάει τα κόκαλα, σε προηγούμενη ζωή ήταν ο πατέρας της; Αυτό δυστυχώς, να πω δυστυχώς, δεν είναι κάτι που έγραψε σ’ ένα χαρτί κάποιος ψυχοπαθής, αλλά είναι μία θεϊκή –υποτίθεται- διδασκαλία, την οποία μας δίνει ένας κορυφαίος λάμα, ένας δάσκαλος μέγας και τρανός του Βουδισμού, και θα πρέπει να την πιστέψουν οι οπαδοί, χωρίς καμία αντίρρηση. Ερωτά κανείς, είναι δυνατόν; Με αυτά τα πράγματα, τα οποία παρουσιάζονται, επαναλαμβάνω, ως πολύ μοντέρνα και βοηθητικά για τον σύγχρονο άνθρωπο, είναι δυνατόν να θεμελιωθούν σχέσεις υγιείς μέσα στην οικογένεια; Μέσα στην κοινωνία, μέσα στα εργασιακά περιβάλλοντα; Είναι δυνατόν η μάνα να βλέπει το παιδί της και να πιστεύει ότι σε προηγούμενη ζωή ήταν ο μεγαλύτερος εχθρός της; Ο άντρας να βλέπει στο πρόσωπο της γυναίκας του ότι ενδεχομένως σε προηγούμενες ζωές ήτανε, ξέρω ‘γω, οτιδήποτε μπορεί να φανταστεί κανείς, ότι ήταν ο πατέρας του, η μάνα του, η πεθερά του, ο μεγαλύτερος εχθρός του; Για όνομα του Θεού! Σήμερα οι άνθρωποι είναι οι περισσότεροι σε τόσο δυσκολεμένη κατάσταση, ακόμα αυτά λοιπόν να πιστέψουν για να, ας μου συγχωρεθεί η έκφραση, για να σαλτάρουν οι άνθρωποι τελείως! Άρα λοιπόν δεν είναι όχι μόνο μοντέρνο και βοηθητικό αλλά είναι επικίνδυνο, πολύ επικίνδυνα πράγματα για την ψυχοδιανοητική ισορροπία των ανθρώπων αυτά, οι θεωρίες περί κάρμα και μετενσαρκώσεων.
Και πρέπει να σας πω ότι στο εξωτερικό και ιδιαίτερα στη Γερμανία και στην Αμερική έχουν γίνει εδώ και χρόνια μελέτες και από ψυχιάτρους και ψυχολόγους κι επιστήμονες, που εντοπίζουν και επισημαίνουν αυτούς τους κινδύνους. Εδώ δυστυχώς στην Ελλάδα, όπως ξέρουμε, είσαι ό,τι δηλώσεις και παρουσιάζονται αυτά και ακόμα δυστυχώς έχουν πέραση αυτά τα πράγματα. Και η τελευταία μόδα, των τελευταίων χρόνων, είναι ότι έχει μπει η γιόγκα σ’ όλα τα γυμναστήρια. Μα, λες, δεν είναι γυμναστική. Όχι, λέει, είναι, είναι μόδα. Μα, σιγά βρε παιδιά! Και μετά, το ότι κάποιοι λένε ότι ωφελούνται σωματικά κάνοντας γιόγκα, μου ‘λεγε κάποιος φίλος –και είναι πολύ λογικό- μου ‘λέει, κοίταξε, εάν κόψεις κακές συνήθειες που είχες, ας πούμε τσιγάρο. Εάν κάποιος κάπνιζε δύο πακέτα την ημέρα και έπινε και πέντε καφέδες κάθε μέρα και τα κόψει αυτά κι αρχίσει στοιχειωδώς να αθλείται, αυτό το γεγονός από μόνο του θα του βελτιώσει την υγεία.
Δεν είναι λοιπόν οι στάσεις της γιόγκα που του βελτιώνουν την υγεία. Και να πούμε το εξής, που είναι πολύ σημαντικό. Σε πρώτη φάση νιώθει κανείς μία βελτίωση, η οποία οφείλεται στο ότι έκοψε τις συνήθειες τις κακές, τσιγάρο, πολλούς καφέδες ή δεν ξέρω τι άλλο κι άρχισε να κινείται ο άνθρωπος και να αθλείται· ωραία. Σε επόμενη φάση όμως, και αυτό είναι το σημαντικό, με τις άκρως αφύσικες στάσεις, τις ασάνες που τις λένε στον Ινδουισμό, που παίρνει ο μαθητής της γιόγκα, φτάνει στο αντίθετο αποτέλεσμα, δηλαδή έχουμε μία ανατροπή του ορμονικού συστήματος του οργανισμού διότι πιέζονται οι ενδοκρινείς αδένες· αυτά τα λένε οι επιστήμονες και τα λένε και άνθρωποι, οι οποίοι πέρασαν από το δρόμο της γιόγκα, μπορεί κανείς να τα βρει όλα αυτά που σας λέγω και στο σπουδαίο, στο εξαιρετικό βιβλίο του Διονυσίου Φαρασιώτη, «Ο γκουρού, ο νέος και ο γέροντας Παΐσιος», που έχει εκδοθεί στη Θεσσαλονίκη το 2002. Λέει λοιπόν και ο Φαρασιώτης και άλλοι σοβαροί μελετητές ότι όχι μόνο δεν βοηθάει την υγεία αλλά αντίθετα εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους και για τη σωματική υγεία. Διότι όταν πιέζονται οι ενδοκρινείς αδένες και ανατρέπεται η ορμονική ισορροπία του οργανισμού, τότε μπαίνουμε σ’ έναν πολύ επικίνδυνο δρόμο. Οι Ινδοί γκουρού βέβαια μας εκπλήσσουν πολλές φορές με την κυνικότητά τους, όπως π.χ. ο Σατυανάντα, που αναφέραμε, λέει κάπου ότι, παρόμοια, λέει και πιο κυνικά και ο γκουρού Ραζνίς, ο οποίος είχε συλληφθεί στη δεκαετία του ’80 στην Αμερική για ναρκωτικά και για άλλες παράνομες δραστηριότητες και του είχε απαγορευτεί η είσοδος και είχε απελαθεί κ.λ.π.
Λοιπόν λένε κυνικά ότι, τι να κάνουμε, λένε, για να ενεργοποιήσει κανείς αυτή την ενέργεια, που λέγαμε, που είναι η βασική έννοια με την οποία δουλεύουν και θα πρέπει, η γιόγκα εκεί στοχεύει, στο να ενεργοποιήσει αυτήν την ενέργεια, έχει, λέει, ένα ρίσκο! Κάποιοι, λέει, θα αρρωστήσουν, θα τρελαθούν, αλλά τι να κάνουμε, λέει, κάποτε θα ενεργοποιήσουμε αυτή την ενέργεια! Μα εδώ τίθεται ένα θέμα, και για τις δημόσιες αρχές δεν μπορούν να λειτουργούν κέντρα, στα οποία να πηγαίνουν ανύποπτοι άνθρωποι και οι τεχνικές, τις οποίες διδάσκονται εκεί πέρα να εγκυμονούν σοβαρότατους κινδύνους, όχι μόνο για την ψυχοδιανοητική αλλά και για τη σωματική τους υπόσταση. Για να δούμε, θα ιδρώσει κανενός το αυτί, να ενδιαφερθεί και γι’ αυτά τα πράγματα;
Καθώς λοιπόν βαδίζουμε προς το τέλος της εκπομπής, επειδή πιέζει και ο χρόνος, εξάλλου το θέμα αυτό είναι τεράστιο και δεν εξαντλείται, απλώς εμείς θίγουμε κάποια βασικά, κατά την αντίληψή μας, κάποιες βασικές παραμέτρους του θέματος.
Τι είναι τελικά η γιόγκα και ο διαλογισμός; Είπαμε τι δεν είναι: δεν είναι γυμναστική, δεν είναι επιστήμη, δεν είναι η φωτεινή πλευρά της ζωής· τι είναι; Λένε ότι είναι ο δρόμος για τη φώτιση. Λένε. Τι είδους φώτιση όμως είναι αυτή; Στην πραγματικότητα, αγαπητοί φίλοι, όπως φαίνεται κι απ’ τις μελέτες που ανέφερα -Γερμανών ψυχιάτρων κυρίως, και Αμερικανών κατά δεύτερο λόγο- η γιόγκα, ο διαλογισμός, είναι μία διαδικασία σταδιακής αυτο-ύπνωσης μέσω της φαντασίας. Στη γιόγκα και στο διαλογισμό καλπάζει αχαλίνωτα η φαντασία· κι αυτό είναι μία μεγάλη, μία τεράστια
διαφορά από τη Χριστιανική προσευχή! Και πρέπει να το πούμε αυτό διότι αυτοί, που καλλιεργούν τη σύγχυση, μας λένε ότι τάχα ο διαλογισμός είναι κάτι πολύ όμοιο, είναι σχεδόν το ίδιο με τη Χριστιανική προσευχή: διαλογισμός εκεί, προσευχή εδώ, δηλαδή σ’ εμάς. Στον Χριστιανισμό προσευχή, στον Ινδουισμό διαλογισμός, ε, δηλαδή το ίδιο είναι. Μα, πώς είναι το ίδιο; Εμείς διδασκόμαστε απ’ τους Αγίους μας, στην προσευχή να κλείνουμε την πόρτα σε οποιαδήποτε εικόνα και φαντασία· αυτό είναι πολύ σημαντικό. Αντιθέτως αυτοί ανοίγουν διάπλατα την πόρτα τους, της ψυχής τους, στη φαντασία· πραγματικά καλπάζει αχαλίνωτα.
Εάν θα διαβάσει κανείς κείμενα θα δει του λόγου το αληθές. Άρα λοιπόν μία αυτο-ύπνωση μέσω της αχαλίνωτης φαντασίας. Και στις συνεδρίες, ας το πω, όταν ένας δάσκαλος ή μία δασκάλα καθοδηγεί τους μαθητές, πώς να χαλαρώνουν υποτίθεται και πώς να φτάνουν σ’ αυτή την κατάσταση, ουσιαστικά της μεταλλαγμένης συνείδησης, εάν θα τα δει κανείς είναι μία διαδικασία αυτο-ύπνωσης. Βέβαια, πολλές φορές χρησιμοποιούνται και φυσικά ναρκωτικά. Βρίσκεται κανείς, ας πούμε, σε μία ομάδα τέτοια, με μια απαλή μουσική, η οποία σε χαλαρώνει· ξαφνικά παρουσιάζονται δύο, δίνουν κι ένα τσάι, παίρνουν όλοι, ε, εσύ να μην πάρεις; Δοκιμάζεις, έχει και μια βαριά γεύση και μυρουδιά, ε, λες είναι εξωτικό, απ’ την Ινδία κ.λ.π. Και εκεί μέσα έχουνε βάλει και ναρκωτικό… Άρα λοιπόν πέφτεις σαν ώριμο φρούτο στα δίχτυα που έχουνε στηθεί για σένα.
Αυτο-ύπνωση λοιπόν, μέσω της οποίας περνούν τα μηνύματα από τον δάσκαλο, κι από την άλλη μεριά –πρέπει να το πούμε κι αυτό χωρίς φόβο και πάθος- είναι, αγαπητοί φίλοι, άνοιγμα της καρδιάς στα πονηρά πνεύματα. Διότι τα μάντραμς, οι διαλογιστικές, όπως λέγονται, λέξεις ή φράσεις στον Ινδουισμό, ουσιαστικά οι περισσότερες είναι ονόματα θεοτήτων του Ινδουισμού ή του Βουδισμού αντίστοιχα. Υπάρχουν και στον Ινδουισμό και στο Βουδισμό χιλιάδες αρσενικές και θηλυκές θεότητες. Στην πραγματικότητα αυτές οι θρησκείες είναι χοντροκομμένη ειδωλολατρία!
Βέβαια στη Δύση παρουσιάζεται ως κάτι το εξευγενισμένο και τάχα το φιλοσοφικό, αλλά στην πραγματικότητα είναι μια χοντροκομμένη ειδωλολατρία. Τα μάντραμς λοιπόν είναι, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, ονόματα θεοτήτων ψεύτικων, κι όπως λέει κι ο προφήτης Δαβίδ, πίσω από τους θεούς των εθνών είναι δαιμόνια. Άρα λοιπόν λέγοντας τα μάντραμς κάποιος για να προχωρήσει στο διαλογισμό, ουσιαστικά επικαλείται δαίμονες και άρα λοιπόν ανοίγει την ψυχή του διάπλατα σε δαιμονικές επιρροές. Αυτό είναι πάρα πολύ επικίνδυνο.
Αυτό λοιπόν είναι στην πραγματικότητα η γιόγκα και ο διαλογισμός και γι’ αυτό, επαναλαμβάνω, χρειάζεται ενημέρωση, χρειάζεται προσοχή. Τώρα, εάν κάποιος θέλει συνειδητά να τα ακολουθήσει αυτά, η Εκκλησία τού λέει τι γίνεται και την ευθύνη την έχει ο ίδιος· αλλά πρέπει να ξέρει ότι βαδίζει σ’ έναν επικίνδυνο δρόμο και επίσης πρέπει να ξέρει ξεκάθαρα ότι με το δρόμο αυτό φεύγει, ξεκάθαρα φεύγει, από το δρόμο του Χριστού και της Εκκλησίας. Δεν μπορεί κανείς, και αυτό είναι πολύ σημαντικό, δεν μπορεί κανείς να κάνει γιόγκα και διαλογισμό, με την έννοια που τα είπαμε, και συγχρόνως να νομίζει ότι είναι και Χριστιανός Ορθόδοξος· είναι αυτά τα πράγματα ασυμβίβαστα.
Άρα λοιπόν -και εδώ τώρα είναι ένα σημείο για να κλείσει η ανάπτυξη του θέματός μας, όσο μπορεί να γίνει αυτό- όταν ο Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής από την Αθήνα στέλνει την ενημέρωση για το Σεμινάριο, που προσφέρει σε δασκάλους και καθηγητές παρακαλώ, στη γιόγκα και λέει κανείς: γιατί; Γιατί να μορφωθούν οι δάσκαλοι και οι καθηγητές στη γιόγκα; Προφανώς, στο πίσω μέρος, όπως το λένε πολλοί, στο πίσω μέρος του μυαλού έχετε, κύριοι, αύριο μεθαύριο με κάποιο τρόπο να βάλετε τη γιόγκα στα σχολεία, ή όχι; Για ποιον άλλο λόγο το κάνετε αυτό; Άρα λοιπόν, προσέξτε, εδώ, και πρέπει να το τονίσουμε αυτό, και να διεκδικήσουμε ως Χριστιανοί, γονείς, πολίτες κ.ο.κ. τα δικαιώματά μας, εσείς, κύριοι, πηγαίνοντας να διδάξετε στα παιδιά μας γιόγκα, ουσιαστικά τους προσηλυτίζετε σε μία άλλη θρησκεία. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Ουσιαστικά λοιπόν πάτε να προσηλυτίσετε τα παιδάκια μας, τα παιδιά του κοσμάκη, σε μία άλλη θρησκεία! Διότι σταδιακώς, δεν υπάρχει περίπτωση, ο ασχολούμενος συστηματικά με τη γιόγκα και μπαίνοντας στα βαθιά της νερά, δεν υπάρχει περίπτωση να μην πάει στον Ινδουισμό ή στο Βουδισμό. Λοιπόν, προσηλυτισμός σε μία άλλη θρησκεία· πράγμα που ρητώς απαγορεύεται από το Σύνταγμα.
Λοιπόν, αυτά νομίζω ότι είναι τα βασικά στοιχεία της υποθέσεως και γι’ αυτό το λόγο έκρινα καλό να τα πω, να ενημερωθείτε, όχι για να στερήσουμε, όπως έλεγε ωραία και ο καθηγητής ο Δανός, ο Άαγκααρτ, όχι για να στερήσουμε, λέει, το ψωμί -το οποίο όχι ψωμί, χρυσό ψωμί, παντεσπάνι, διότι τα σεμινάρια της γιόγκα συνήθως είναι και ακριβοπληρωμένα- αυτά, λέει ο καθηγητής, τα λέμε όχι για να στερήσουμε το ψωμί των δασκάλων της γιόγκα ή να τους πάρουμε τους μαθητές, αλλά, αλλά για να κάνει κανείς συνειδητές επιλογές. Να ξέρει τι είναι στην πραγματικότητα και αν μεν θέλει να παύσει να είναι Χριστιανός και να γίνει Ινδουιστής ή Βουδιστής τότε η γιόγκα είναι ο δρόμος, τον οποίον πρέπει να ακολουθήσει. Αν όμως θέλει να κάνει γυμναστική ή, δεν ξέρω, θέλει να θεωρεί ότι αυτό που κάνει είναι επιστήμη ή οτιδήποτε άλλο, τότε έχει λάθος, τον έχουν παραπλανήσει και φυσικά έχουν μεγάλη ευθύνη αυτοί που τον παρεπλάνησαν.
Και είπα και για ακριβοπληρωμένα σεμινάρια. Λοιπόν, παρουσιάζονται όλες αυτές οι ομάδες, αγαπητοί φίλοι, ως σύλλογοι μη κερδοσκοπικού χαρακτήρος. Μη κερδοσκοπικός σύλλογος σημαίνει ότι δεν έχει σχέση με τα χρήματα. Αυτοί, αντιθέτως, βλέπουμε ότι στα σεμινάριά τους οι τιμές που χτυπάνε είναι για πολύ φουσκωμένα πορτοφόλια. Τι γίνεται λοιπόν εδώ; Δεν θα έπρεπε να έχει και η εφορία και το Υπουργείο Οικονομικών ν’ ασχοληθεί με το θέμα αυτό; Αλλά εμείς κυρίως θίγουμε την πλευρά την πνευματική. Αυτή κυρίως μας ενδιαφέρει, μας ενδιαφέρει δηλαδή ότι ψυχές, για τις οποίες ο Χριστός έγινε άνθρωπος και σταυρώθηκε, χάνονται, παραπλανώνται κι όπως έλεγε κάποιος χαρακτηριστικά, αρχίζει κάποιος να ενδιαφέρεται για τη γιόγκα, συγχρόνως θ’ αρχίσει να ενδιαφέρεται και για την ινδική κουζίνα και για την ινδική μουσική και για τα ινδικά φορέματα κ.λ.π. κ.λ.π., και για την ινδική θρησκεία. Αυτός ο δρόμος είναι αναπόφευκτος. Κι αυτά δεν τα λέω εγώ, τα λέει ο καθηγητής Άαγκααρντ, τα λεν όλοι οι σοβαροί μελετητές και ας ληφθούν υπόψιν. Και αν οι υπεύθυνοι του Υπουργείου Εθνικής –και επίτηδες το λέω το «Εθνικής»- διότι οι στόχοι της Εκπαίδευσης, αγαπητοί φίλοι, καθορίζονται από το Σύνταγμα και είναι η μόρφωση των παιδιών μας με τρόπο σύμφωνο με την παράδοσή μας και η παράδοσή μας είναι Χριστιανική Ορθόδοξη και Ελληνική
.Εάν λοιπόν αυτοί, οι οποίοι είχαν τις εμπνεύσεις για τα σεμινάρια της γιόγκα, δεν τα ξέρουν αυτά ας τα μάθουν, ας καθίσουν, ας τα μελετήσουν και ας αλλάξουν αποφάσεις. Αλλά και εμείς, ως ενεργοί πολίτες, να ασκήσουμε και τις πιέσεις μας· για ελάτε κύριοι, εμείς δεν σας δώσαμε το δικαίωμα να διδάξετε στα παιδιά μας γιόγκα, λοιπόν, να τους αλλάξετε τα φώτα, να τους προσηλυτίσετε σε μία άλλη θρησκεί
α!
Αυτά λοιπόν και σας ευχαριστώ πολύ που ήσασταν σήμερα μαζί μας. Στο μικρόφωνο ήταν ο π. Αρσένιος Βλιαγκόφτης από τη Μονή του Αγίου Αρσενίου Χαλκιδικής.
Στο μέλλον, αν χρειαστεί να φορτίσετε το κινητό σας τηλέφωνο, ίσως απλά να μπορείτε να «αρπάξετε» λίγη ενέργεια από τον αέρα.
ΟΜΟΘΥΜΑΔΟΝ 