Ούτε λεφτά ούτε ιδέες

 

Ένα βλέμμα Ούτε λεφτά ούτε ιδέες

Του Νίκου Ξυδάκη

​​Δεν πρόκειται για κρίση, αλλά για καταστροφή. Ο φίλος που μου το έλεγε αυτό χθες είναι πολύπειρος δημοσιογράφος, καλλιεργημένος και κοσμοπολίτης, συνήθως πολύ νηφάλιος και συγκρατημένος στις εκφράσεις του. Η κρίση είναι παροδική, τα αποτελέσματά της είναι αναστρέψιμα· η καταστροφή αφήνει πίσω της ερείπια, μη αναστρέψιμα – συμπλήρωσε. Μου εξήγησε κι άλλα, για τον βαθύ κοινωνικό μετασχηματισμό που προκαλούν η μακρόχρονη ύφεση και ανεργία, για την οριστική πτώση των αδύναμων στρωμάτων κάτω από το όριο αξιοπρεπούς διαβίωσης, για τη δομική φτώχεια και την απελπισία. Δεν μπορούσα να διαφωνήσω. Αλλωστε, την ίδια μέρα διαβάζαμε στον Τύπο την αγωνιώδη έκκληση δώδεκα επιφανών Ευρωπαίων συγγραφέων· υποστηρίζουν ότι η Ευρώπη δεν περνάει κρίση, αλλά πεθαίνει όπως την ξέραμε, ότι απειλούνται η δημοκρατία και ο πολιτισμός της. Από την αρχή της ελληνικής κρίσης διακρίναμε τη βαθύτατα πολιτική φύση της, τα ηθικά και πνευματικά αίτια που μας οδήγησαν στο οικονομικό ρήγμα. Αλλωστε, δεν είναι μόνο ελληνική, είναι κρίση αξιακή στον πυρήνα των δημοκρατικών κρατών της Δύσης, είναι κρίση της δημοκρατίας και κρίση της πολιτικής, και είναι κρίση ανθρωπολογική, στο μέτρο που οι πολίτες–παραγωγοί εξέπεσαν σε υπερχρεωμένους πελάτες και καταναλωτές, χειραγωγούμενοι και τρομοκρατούμενοι. Στο φόντο πάντα υπέβοσκε η σύγκρουση για την κυριαρχία· η κρίση κατέδειξε τη σύγκρουση και μαζί έδειξε το αποκρουστικό πρόσωπο της ανισότητας: η διαρκώς μεγεθυνόμενη ανισότητα υπονομεύει την ελευθερία και τη δημοκρατία, αλλά και την ιστορική μοίρα της Δύσης.

Χωρίς λόγια …

Αναζητώντας Κρυπτοχριστιανούς στην Κιλικία…

Βασιλείου Γιούλτση, καθηγητή Θεολογικής ΑΠΘ

 Ένα ταξίδι στη Μικρά Ασία είναι πάντοτε μια συνάντηση με το παρελθόν, την ιστορία και τους θρύλους της. Η γη εκείνη, πέρα από τις αναμνήσεις και μιαν ατέλειωτη αλυσίδα γεγονότων, που κρύβει στην καρδιά της, έχει προικιστεί με εντυπωσιακές φυσικές χάρεςκαι ομορφιές. Είναι οι τρεις θάλασσες που την θωπεύουν από τρεις μεριές, και της δίνουν δρόμους και έξοδο σε τρεις ηπείρους, τα ποτάμια που την διασχίζουν ευεργετικά, ποτίζοντας τις εύφορες κοιλάδες της, είναι τα μεγάλα δάση, οι πανύψηλες οροσειρές, τα υψίπεδα, οι πανέμορφες γλυκές και αλμυρές λίμνες της, κι εκείνη η ατέλειωτη αλμυρή έρημός της. Είναι ακόμη οι άνθρωποι της, αυτοί που την κατοικούν, εκείνοι που την κατοικούσαν άλλοτε, και ξεριζωμένοι στην προσφυγιά, τρεις γενιές τώρα, δεν μπορούν να την ξεχάσουν, αλλά κι εκείνοι που την διαβαίνουν περαστικοί και νο- σταλγούν να την ξαναδούν. Είναι, τέλος, οι αναρίθμητοι λαοί που καταγράφηκαν στο παρελθόν ως οικιστές της, και άφησαν στη γη της ικανά σημάδια από την πανάρχαια ιστορική παρουσία καιτον πολιτισμό τους, όπως Προέλληνες, Χετταίοι, Λυδοί, Κάρες, Άονες, Ασσύριοι, Έλληνες, Ρωμαίοι, Σελζούκοι και Οθωμανοί Τούρκοι.

Η Μικρά Ασία στη διαχρονική της πορεία υπήρξε ένα από τα πιο πολυσύχναστα εθνολογικά σταυροδρόμια. Γνώρισε αναρίθμητους πολιτισμούς και παραδόσεις. Είδε πληθώρα φυλών και λαών να εποφθαλμιούν, να διεκδικούν, να μάχονται, να κατακτούν και να εγκαθίστανται στα εδάφη της. Από τη χαραυγή της ιστο ρίας της έγινε θέατρο των πιο φοβερών πολεμικών συγκρούσεων, με σφαγές αμάχων, ανείπωτες καταστροφές πολιτιστικών και οικογενειακών αγαθών, εξοντωτικές πληθυσμιακές μετακινήσεις, ανελέητους διωγμούς κυρίως χριστιανών και βέβαια αρπαγές και λεηλασίες του πλούτου, των μνημείων και των θησαυρών της.

Στα νότια αυτής της Μικρασιατικής Γης εκτείνεται η Κιλικία. Είναι η επαρχία Σεϋχάν, μια εντυπωσιακή περιοχή στο νοτιοανατολικό άκρο της, που αποτελεί τμήμα του τουρκικού κράτους. Ανήκει διοικητικά στο «Βιλαέτι» (Νομαρχία) των Αδάνων. Έχει έκταση 35.000 τ. χιλιόμετρα και από το βορρά χωρίζεται από την Λυκαονία και την Καππαδοκία με την οροσειρά του Ταύρου, η οποία στο ύψος της Ταρσού κόβεται από το μεγάλο φαράγγι, το Γκιουλέκ Μπογκάζ (Κιλίκιες Πύλες). Στο νότο βρέχεται από τη Μεσόγειο (Κιλίκιο Πέλαγος) και βλέπει τα βόρεια παράλια της Κύπρου, από το ακρωτήρι του αγίου Ανδρέα, τη μύτη του Ριζοκάρπασου, ώς την Κερύνεια και τον Καραβά, κι από εκεί ως τον κόλπο της Πάφου και τον άλλο της Χρυσοχούς.

Από την ανατολή συνορεύει με την Συρία κι από τη δύση με την Παμφυλία και την Πισιδία.

Ο ΟΣΙΟΣ ΠΑΤΗΡ ΗΜΩΝ ΜΑΡΤΙΝΙΑΝΟΣ (13 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ)

 

 

«Ο όσιος αυτός καταγόταν από την Καισάρεια της Παλαιστίνης. Ξεκίνησε την ασκητική του ζωή όταν ήταν δεκαοκτώ ετών, ζώντας στις ερημιές και τα όρη. Όταν είχε περάσει στην αναχώρηση είκοσι πέντε έτη μαζί με πολλούς άλλους, δέχτηκε και έναν τέτοιο πειρασμό από τον πονηρό. Κάποια πόρνη δηλαδή που εμφανίστηκε  σαν πτωχή γυναίκα, έφτασε στο όρος όπου ζούσε ο άγιος. Και αφού βράδιασε, έκλαιγε με αναφιλητά, διότι δήθεν έχασε τον δρόμο και θα γινόταν τροφή για τα θηρία, γι’ αυτό και παρακαλούσε τον όσιο να την δεχθεί μέσα στο κελί του και να μη κατασπαραχθεί από τα δόντια αυτών. Αυτός τότε (διότι ήταν αδύνατο να την αφήσει έξω), της είπε να περάσει μέσα, ενώ ο ίδιος προχώρησε στα εσώτερα του κελιού. Το πρωί ο όσιος βλέποντας τη μεταβολή της εμφάνισής της (διότι φορούσε ιμάτια, με τα οποία στολίστηκε τη νύκτα), ρωτούσε να μάθει ποια ήταν και για ποιο λόγο πήγε εκεί; Αυτή τότε του είπε με αναίδεια «εξαιτίας σου». Κι αφού έλεγξε με κακία την ασκητική του διαγωγή και πρόσθεσε ότι και όλοι οι Δίκαιοι κατά την Παλαιά Διαθήκη βρέθηκαν με γυναίκες, τον προσκαλούσε να συνευρεθούν. Αυτός όμως, ελαφρά ταραγμένος αλλά έχοντας ήδη υπό έλεγχο και υπακοή τον εαυτό του, και εξετάζοντας πώς, αν διαπράξει τούτο, θα κρυφτεί από τη θεία χάρη, πριν να πέσει σε αμαρτία, ήδη σηκώθηκε. Τι έκανε λοιπόν; Έβαλε φωτιά σε πλήθος από ξερά κλαδιά  και μπήκε στο μέσο, νουθετώντας  τον εαυτό του και λέγοντας: «Αν μπορείς να υποφέρεις τη φωτιά της γέεννας, αφού ποθείς την αισχρή ηδονή, υπάκουσε στη γυναίκα και πήγαινε μαζί της». Αφού κατέφλεξε έτσι τον εαυτό του και ταπείνωσε το ξεσήκωμα της σάρκας του, και τη γυναίκα που σωφρονίστηκε από όσα είδε την έστειλε σε μοναστήρι, και ο ίδιος, γιατρεμένος με τη χάρη του Θεού από τις πληγές της φωτιάς, με την καθοδήγηση ενός ναύκληρου, πήγε σε ένα ξερονήσι, που απείχε από τη γη μιας ημέρας οδό. 

Η Οσία Ματρώνα η αόμματη της Ρωσίας (22 Νοεμβρίου 1881 – 2 Μαΐου 1952)

Η Οσία Ματρώνα γεννήθηκε στις 22 Νοεμβρίου 1881, στο χωριό Σέμπινο της Ρωσίας. Οι γονείς της Δημήτριος και Ναταλία ήταν φτωχοί χωρικοί αλλά πολύ ευλαβείς. Η Αγία ήταν το μικρότερο παιδί από τα τέσσερα παιδιά της οικογένειας. Η μητέρα της λόγω της φτώχειας σκεφτόταν να αφήσει την Οσία σε ένα ορφανοτροφείο μια διπλανής πόλης αλλά μετά από θαυματουργική επέμβαση,- είδε στο όνειρο της ότι ήλθε και κάθησε στο χέρι της ένα άσπρο πουλί με ανθρώπινη φωνή αλλά χωρίς μάτια -, την κράτησαν άνκαι γεννήθηκε αόμματη (δηλαδή χωρίς οφθαλμούς, με κενές τις κόγχες). Βαπτίστηκε Ματρώνα προς τιμήν της Οσίας Ματρώνας της εν Κωνσταντινουπόλει.

 

Η θεία της εκλογή φάνηκε φάνηκε πολύ νωρίς. Κατά το βάπτισμα της είδαν οι παρευρισκόμενοι να υπάρχει πάνω της ένα σύννεφο που ευωδίαζε. Στη ηλικία των έξι χρόνων σχηματίστηκε στο στήθος της ένα εξόγκωμα σε σχήμα σταυρού. Όπως αφηγείτο η μητέρα της Τετάρτη και Παρασκευή η Οσία δεν θήλαζε αλλά κοιμόταν συνεχώς χωρίς να μπορεί κανείς να την ξυπνήσει.

Σε κάποια πνευματική κόρη της, που της είπε με λύπη ότι δεν μπορεί να δεί τη φυσική ομορφιά του κόσμου αποκάλυψε τα εξής: « Ο Θεός μια φορά μου άνοιξε τα μάτια και μου έδειξε τον κόσμο και όλα τα δημιουργήματα του. Εἰδα τον ήλιο, τα άστρα στον ουρανό και όλα όσα υπάρχουν πάνω στη γη, την ομορφιά της, τα βουνά, τους ποταμούς, το πράσινο χορτάρι, τα λουλούδια τα πουλιά».

Όταν ήταν μικρή λόγω της κοροϊδίας των άλλων παιδιών σταμάτησε να παίζει και έμενε στο σπίτι. Αγωνιζόταν στην προσευχή και γρήγορα φάνηκε το διορατικό, προορατικό αλλά και το θεραπευτικό της χάρισμα. Αν και ήταν αόμματη της δόθηκε, στην ηλικία των έξι ετών, από τον Θεό το χάρισμα της διόρασης αλλά και της προόρασης. Μπορούσε να βλέπει γεγονότα από εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά, και σε άγνωστους γι αυτήν τόπους. Γνώριζε αμαρτίες, σκέψεις, προβλήματα και πράξεις των ανθρώπων. Ένιωθε και προγνώριζε συμφορές και καταστροφές, με τις ευχές της δέ, θεράπευε πλήθος αρρώστων πού συνέρρεαν όχι μόνο από το χωριό της αλλά και από την ευρύτερη περιοχή. Δεκάδες ασθενείς περνούσαν καθημερινά από το σπίτι της και οι περισσότεροι, έχοντας πίστη, γίνονταν καλά… Όλοι οι επισκέπτες για να την ευχαριστήσουν έφερναν μαζί τους πολλά αγαθά. Έτσι η Οσία έγινε βοηθός της φτωχής οικογένειας της.

Ποιο είναι το βασικό δόγμα της Πατερικής Παραδόσεως

 

Ποιο είναι το βασικό δόγμα της Πατερικής Παραδόσεως

Πρωτοπρ. Ιωάννου Σ. Ρωμανίδου (+)

Υπάρχει η άποψις ότι η θεολογία που ονομάζεταιαποφατική είναι μία φιλοσοφία επηρεασμένη από τους Νεοπλατωνικούς. Δεν υπάρχει καμμία αμφιβολία ότι υπάρχει ομοιότης στην ορολογία μεταξύ των Νεοπλατωνικών και των Πατέρων της Εκκλησίας. Έχουν και οι Νεοπλατωνικοί (Πλωτίνος κ.ά.), μία αποφατική Θεολογία. Εδώ όμως υπάρχει μία ουσιαστική διαφορά. Χαρακτηριστικό του Νεοπλατωνισμού είναι η έκστασις, η οποία είναι μία εμπειρία, που για τους Πατέρες της Εκκλησίαςείναι δαιμονική. Κατά την έκστασι εξέρχεται το λογιστικό του ανθρώπου από το χώρο και τον χρόνο, καθώς και από την διαδοχική σκέψι και ενώνεται (υποτίθεται) με το αμετάβλητο. Λένε δηλαδή οι Νεοπλατωνικοί ότι υπερβαίνει τον χρόνο και τα μεταβλητά. Μέσα σ’ αυτή την διαδικασία το σώμα γι’ αυτούς είναι κάτι το κακό ή το αρνητικό. Πάντως το σώμα δεν συμμετέχει στην εμπειρία της εκστάσεως των Νεοπλατωνικών.

Η όλη αποφατική Θεολογία τους είναι η αφαίρεσις από την ανθρώπινη σκέψι όλων των ελαττωμάτων της περιωρισμένης ανθρώπινης σκέψεως. Δηλαδή η απαλλαγή από τα ελαττώματα της ανθρώπινης σκέψεως είναι η πηγή της αποφατικής θεολογίας των Νεοπλατωνικών. Κάνουν προσπάθεια να απαλλαγούν όχι από τα κτιστά, αλλά από τα μεταβλητά. Και αυτό διότι στην Νεοπλατωνική αρχή, στην μεταφυσική τους αρχή, δεν υπάρχουν τέτοιες έννοιες, όπως δημιουργία εκ του μηδενός και άκτιστος ύπαρξις· δεν υπάρχει διάκρισις δηλαδή μεταξύ κτιστού και ακτίστου. Ενώ το βασικό κατηγόρημα, το βασικό δόγμα, της Χριστιανικής θεολογίας είναι η σαφής διάκρισις μεταξύ κτιστού και ακτίστου, καθώς και το ότι μεταξύ κτιστού και ακτίστου δεν υπάρχει καμμία ομοιότης. Αυτό είναι τοβασικό δόγμα όχι μόνο της Πατερικής παραδόσεως, αλλά και της Εβραϊκής παραδόσεως μέχρι σήμερα.