ΜΙΚΡΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ
ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΠΑΡΑΣ
Βορειοανατολικά της παλιᾶς καὶ γραφικῆς συνοικίας “Βαρούσι” τῆς πόλης τῶν Τρικάλων σὺν τῷ χρόνῳ ἀναπτύχθηκε μία νέα συνοικία. Ἡ ἀνάπτυξή της μάλιστα ἦταν τόσο γρήγορη , ὥστε σύντομα χρειάστηκε νὰ κτιστεῖ, γιὰ τὶς λειτουργικὲς ἀνάγκες τῶν κατοίκων, ἕνας νέος ναὸς . Ἔτσι (πρωτο)κτίσθηκε ὁ ἐνοριακὸς ναός μας, ὁ ὁποῖος ἀφιερώθηκε στὸν Ἅγιο Ἀθανάσιο. Τὰ ἐγκαίνιά του τελέστηκαν τὴν Κυριακὴ 1η Μαΐου 1883.
Ἡ νεοσυγκροτηθεῖσα συνοικία ὀνομάστηκε “Μπάρα”, λέξη ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὸ Σλαβικὸ bαrα καὶ σημαίνει τέλμα, δηλαδὴ νερὰ ποὺ λιμνάζουν. Ἀποκαλοῦνταν, ὡστόσο, καὶ “Καραγάτσι” ἀπὸ τὶς τούρκικες λέξεις Kara agac ποὺ σημαίνει μαῦρο δένδρο. Πρόκειται γιὰ τὸ δένδρο φτελιὰ ποὺ ἀφθονοῦσε στὴν περιοχή.
Σήμερα ὁ κόσμος ὁμιλεῖ γιὰ συνοικία τῆς Μπάρας. Ἀλλὰ ἡ ὀνομασία Καραγάτσι ἀπαντᾶται σὲ σκεύη τῆς ἐκκλησίας καὶ συγκεκριμένα σὲ ἕνα ἐπάργυρο δισκοπότηρο (1884) καὶ ἕναν ἀργυρὸ δίσκο (1888).
Στὸ σκευοφυλάκειο τοῦ ναοῦ διασώζεται καὶ ἕνα ἄλλο παλιὸ δισκοπότηρο, τοῦ 1802, ποὺ προέρχεται ὅμως ἀπὸ ἄλλη ἐκκλησία. Δυὸ μπρούντζινα μανάλια εἶναι τοῦ ἔτους 1887.
Οἱ κάτοικοι τῆς Μπάρας ἀσχολοῦνταν τότε βασικὰ μὲ γεωργικὲς καὶ κηπευτικὲς καλλιέργειες. Γι’ αὐτὸ τὸ σωματεῖο τῶν κηπουρῶν καὶ τῶν λαχανοπωλῶν της συνοικίας ἀφιερώνει τὸ 1948 μία φορητὴ εἰκόνα τοῦ Μεγάλου Ἀθανασίου, φιλοτεχνημένη διὰ χειρὸς Γεωργίου Παπαϊωάννου .
Ὁ ἀρχικός, λοιπόν, ναός, ὁ ὁποῖος ἐπισκευάσθηκε μὲ ἔξοδα καὶ συνδρομὴ τῶν κατοίκων τὸ 1922, ἦταν ἕνα μικρὸς καὶ πτωχὸς ναὸς ποὺ μόλις ἐπαρκοῦσε γιὰ τὴν πτωχή, ἀλλὰ ἀναπτυσσόμενη ἐνορία.
Ἔτσι, τὸ 1951 ἄρχισε ἡ ἀνέγερση ἑνὸς νέου καὶ εὐρύχωρου ναοῦ, ποὺ ἀποπερατώθηκε τὸ 1960, ὁπότε καὶ ἐγκαινιάστηκε (20 Σεπτεμβρίου 1960). Πρόκειται ἀκριβῶς γιὰ τὸ σημερινὸ ναό. Εἶναι μία πέτρινη, τρίκλιτη, σταυρικὴ βασιλικὴ μὲ διπλὴ στέγη καὶ τροῦλο, ποὺ καταλήγει ἀνατολικὰ σὲ τρεῖς κόγχες. Τὸ ἀρχιτεκτονικὸ σχέδιο ἀνήκει στὸ μηχανικὸ Κωνσταντῖνο Κούγκουλο.
Τὸ μαρμάρινο τέμπλο, ποὺ φιλοτέχνησε ὁ διάσημος Τρικαλινὸς γλύπτης καὶ ζωγράφος Μενέλαος Καταφυγιώτης, ἀντικαταστάθηκε τὸ 1998 ἀπὸ ἕνα ὑπέροχο ξυλόγλυπτο, δημιουργία τῶν χειρῶν τοῦ μάστορα ξυλογλύπτη Κώστα Οἰκονόμου.
Οἱ τεμπλαῖες εἰκόνες, ποὺ συνόδευαν τὸ ἀρχικὸ μαρμάρινο τέμπλο, εἶχαν ἔντονες δυτικὲς καὶ ρωσικὲς ἐπιρροὲς καὶ εἶχαν ἁγιογραφηθεῖ ἀπὸ τὸν Ἀθηναῖο ἁγιογράφο Διονύσιο Καροῦσο
Οἱ εἰκόνες τοῦ νέου ξυλόγλυπτου τέμπλου ἔχουν καθαρὰ βυζαντινὸ χαρακτήρα καὶ εἶναι ὅλες ἔργα τοῦ ἁγιογραφικοῦ οἴκου τῆς γυναικείας Ἱερᾶς Μονῆς Κοιμήσεως Θεοτόκου Κορπόβου – Λαγκαδιᾶς Τρικάλων. Πρόκειται, ἀναμφίβολα, γιὰ σύγχρονα ἀριστουργήματα τῆς βυζαντινῆς τέχνης καὶ ἡ ἐνατένισή τους κατανύσσει τὴν ψυχὴ τοῦ πιστοῦ γεννώντας προσευχητικὴ διάθεση.
Οἱ τοιχογραφίες, ποὺ καλύπτουν ἕνα μέρος τοῦ ἐσωτερικοῦ τοῦ ναοῦ, ἀνήκουν στοὺς: Διονύσιο Καροῦσο, ἀδελφοὺς Μηλιώνη (Ἀριστείδη καὶ Εὐάγγελο) καὶ Θεόδωρο Μάνθο.
Ἡ Ἐνορία πανηγυρίζει βασικὰ στὶς 18 Ἰανουαρίου, ἡμέρα τῆς συνεορτάσεως τῶν Ἁγίων Ἀθανασίου καὶ Κυρίλλου, ἀρχιεπισκόπων Ἀλεξανδρείας. Ἐπίσης, τὴν 1 Φεβρουαρίου, κατὰ τὴ μνήμη τοῦ Ἁγίου Μάρτυρος Τρύφωνος, ποὺ εἶναι προστάτης τοῦ Γεωπονικοῦ Συλλόγου Τρικάλων καὶ τῶν Λαχανοπαραγωγῶν Τρικάλων. Ἐπίσης, στὶς 5 Μαΐου, ἡμέρα μνήμης τοῦ νεοφανοῦς Ἱερομάρτυρος Ἐφραίμ, τοῦ ἐν Νέᾳ Μάκρῃ Ἀττικῆς μαρτυρήσαντος καὶ ἐκ Τρικάλων καταγωμένου, πανηγυρίζει τὸ παρεκκλήσιο τῆς Ἐνορίας ποὺ κτίσθηκε πρόσφατα σὲ οἰκόπεδο ἐπὶ τῆς ὁδοῦ Μαραθῶνος, δωρηθὲν στὴν ἐνορία ἀπό τή μακαριστή ἐνορίτισσα Παρασκευή Βησσαρίου τοῦ Βαῒου. Τὸ παρεκκλήσιο αὐτὸ, τό ὁποῖο ὁλοκληρώθηκε τό 2009 ὁπότε καί ἔγιναν τά θυρανοίξιά του, εἶναι δισυπόστατο καὶ τιμᾶται συγχρόνως καὶ στὴ μνήμη τοῦ Ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Εὐθυμίου τοῦ Μεγάλου, τὴν 20η Ἰανουαρίου, ὁπότε καὶ πάλι πανηγυρίζει.
ΟΜΟΘΥΜΑΔΟΝ 